1 | ทรงปรารภภิกษุผู้กระสัน ตรัสอดีตแม้พระโพธิสัตว์เป็นดาบส มีอภิญญาสมาบัติก็ยังถูกลูกศร คือ กิเลสแทงเข้าแล้ว สมัยอยู่ในอุทยานของพระเจ้าพาราณสี12 ปี เมื่อเห็นพระเทวีผ้านุ่งหลุด ต้องเสื่อมจากฌาน นอนรำพันอดอาหารอยู่7 วัน ครั้นพระราชากลับมาจากชนบทแล้ว ดาบสจึงทำฌานให้เกิดเหาะกลับไปหิมวันตประเทศ (อ.สังกัปปราคชาดก) 58/2/1058/2/10 58/3/9 |
2 | คุณของไม้เรียว (อ.ติลมุฏฐิชาดก) 58/20/358/20/3 58/17/1 |
3 | [๓๖๐] บุคคลรู้ว่าสิ่งของอันใด เป็นที่รักของเขาก็ไม่ควรขอสิ่งของอันนั้น บุคคลย่อมเป็นที่เกลียดชังเพราะขอจัด (มณิกัณฐชาดก) 58/22/1558/22/15 58/18/18 |
4 | หญิงเข็ญใจได้นิมนต์พระสารีบุตร ให้ฉันอาหารในเรือนตน บรรดาพระราชาเศรษฐี และตระกูลอื่นๆ ต่างส่งทรัพย์ไปให้นาง นางได้ทรัพย์วันนั้น 1 แสนและได้บรรลุโสดาปัตติผล (อ.กุณฑกกุจฉิสินธวชาดก) 58/31/1558/31/15 58/25/9 |
5 | [๓๖๖] บุคคลไม่รู้จักประมาณ ย่อมจมลงในอบายทั้ง 4 (สุกชาดก) 58/40/1058/40/10 58/31/9 |
6 | ทรงปรารภพ่อค้าชาวสาวัตถี ที่ขุดบ่อน้ำได้ทรัพย์ ตรัสอดีตพ่อค้าที่ขุดบ่อน้ำบ่อเดียวกันนี้ ไม่รู้จักประมาณ พระโพธิสัตว์เตือนก็ไม่ฟัง พญานาคที่อยู่บ่อน้ำนั้นโกรธ ทำพ่อค้าเหล่านั้นตายหมดเหลือแต่พระโพธิสัตว์ นาคได้ให้เทียมเกวียนบรรทุกรัตนะ ทั้ง 7 จนเต็ม และพาพระโพธิสัตว์กลับพาราณสี พระโพธิสัตว์ใช้ทรัพย์นั้นทำบุญ ทำให้ชาวชมพูทวีปไม่ต้องไถนา (อ.ชรูทปานชาดก) 58/46/1858/46/18 58/36/5 |
7 | ปัญญาของพระโพธิสัตว์ (อ.คามณิจันทชาดก) 58/52/1058/52/10 58/40/6 |
8 | [๓๗๕] " พระสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าย่อมไม่ปรารถนาความยินดี ในกามทั้งหลายที่เป็นทิพย์ เป็นผู้ยินดี แต่ความสิ้นไปแห่งตัณหาโดยแท้".(มันธาตุราชชาดก) 58/72/1158/72/11 58/55/11 |
9 | พระราชาครั้งปฐมกัปตั้งแต่พระเจ้ามหาสมมตราช จนถึง พระเจ้ามันธาตุ มีพระชนมายุหนึ่งอสงไขย. (อ.มันธาตุราชชาดก) 58/73/1658/73/16 58/56/13 |
10 | พระเจ้ามันธาตุ ครองสมบัติครึ่งหนึ่งในภพดาวดึงส์ จนท้าวสักกะจุติไป 36 องค์แล้วคิดจะฆ่าท้าวสักกะด้วยความอยากครองราชย์องค์เดียว จึงต้องพลัดตกจากเทวโลก เสด็จสวรรคตในอุทยานของตน (อ.มันธาตุราชชาดก) 58/75/1358/75/13 58/57/22 |
11 | ทรงปรารภพระอานนท์ได้ผ้า 1000 ผืน ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์ เป็นติรีติวัจฉดาบสได้ช่วยพระเจ้าพาราณสีจากบ่อน้ำในคราวที่รบแพ้มา จึงได้ลาภสักการะอยู่ในอุทยาน ทำอภิญญาสมาบัติให้เกิดขึ้น มีพรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า.(อ.ติรีติวัจฉชาดก) 58/81/558/81/5 58/62/9 |
12 | [๓๗๙-๓๘๑] ทุกชีวิตเป็นทูตของท้อง (ทูตชาดก) 58/88/358/88/3 58/67/10 |
13 | ภิกษุชาวชนบทเดินทางมาเชตวันวิหาร เพื่อต้องการจะบูชาต้น อานันทโพธิ์ จึงไปที่ ที่เขาขายดอกอุบล แต่ไม่ได้ดอกไม้เลย ครั้นเข้าไปบอกพระอานนท์ พระเถระจึงเข้าไปในบ้านนั้นแล้ว ได้ดอกไม้มาเป็นจำนวนมาก พระศาสดาตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นบุตรเศรษฐีผู้ฉลาดในการกล่าวย่อมได้ดอกไม้ (อ.ปทุมชาดก) 58/95/358/95/3 58/73/7 |
14 | [๓๘๖] หญิงทั้งหลาย บุรุษไม่สามารถจะปกปักรักษาไว้ได้ด้วยถ้อยคำอันอ่อน-หวาน ยากที่จะให้เต็มได้ เสมอด้วยแม่น้ำฉะนั้น (มุทุปาณิชาดก) 58/99/758/99/7 58/76/7 |
15 | ทรงปรารภภิกษุผู้กระสัน ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์ เป็นพระเจ้าพาราณสี แม้จับมือพระราชธิดาไว้ก็ยังรักษาไม่ได้ (อ.มุทุปาณิชาดก) 58/100/258/100/2 58/76/20 |
16 | มาตุคามย่อมปล้นเอาการศึกษาเล่าเรียน ตบะ ศีล สัจจะ จาคะ สติ และมติความรู้ของคนผู้ประมาทเหมือนพวกโจรคอยดักทำร้ายในหนทาง.(อ.มุทุปาณิชาดก) 58/106/958/106/9 58/81/19 |
17 | [๓๘๙] " ธรรมดาว่าหญิงเหล่านี้ เป็นผู้ยังบุรุษให้งงงวยมีมายามาก และยังพรหมจรรย์ ให้กำเริบ ย่อมจะจมลงในอบาย บัณฑิตรู้ชัดอย่างนี้แล้ว พึงหลีกเว้นเสียให้ห่างไกล" (จุลลปโลภนชาดก) 58/108/658/108/6 58/82/15 |
18 | ทรงปรารภภิกษุผู้กระสัน ตรัสอดีตแม้แต่พระโพธิสัตว์ จุติจากพรหมโลกมาเกิดเป็นอนิตถิคันธกุมาร ไม่ปรารถนาหญิงใด แต่เมื่อถูกเล้าโลมจากนางฟ้อน จนถึงได้รู้รสกามเข้าแล้วได้ถือดาบไล่ตามบุรุษทั้งหลายตามท้องถนน เพราะไม่ยอมให้มาตุคามแก่ชายอื่น (อ.จุลลปโลภนชาดก) 58/109/158/109/1 58/83/5 |
19 | คฤหัสถ์ผู้บรรลุพระอรหัต ถ้าไม่บวช ในวันนั้น ก็ต้องปรินิพพาน .(อ.มหาปนาทชาดก) 58/117/1158/117/11 58/89/11 |
20 | ญาติทั้งหลายในภพก่อนของพระภัททชิ. ด้วยความโลภในปราสาท จึงเกิดเป็นปลา เต่า นาค กบ อยู่ในปราสาทนั้น(อ.มหาปนาทชาดก) 58/119/358/119/3 58/90/15 |
21 | ทรงปรารภภิกษุผู้สละความเพียร ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นหัวหน้าผู้รักษาดงมีบริวาร 500 ได้รับทรัพย์ 1000 แล้วพาพ่อค้าข้ามดง เมื่อพบโจร 500 ระหว่างทางทุกคนหมอบหมด มีแต่พระโพธิสัตว์ผู้เดียววิ่งเข้าใส่พวกโจร ทำโจรให้หนีไป.(อ.ขุรัปปชาดก) 58/124/258/124/2 58/93/18 |
22 | หญิงคนหนึ่งในสาวัตถี มีจิตปฏิพัทธ์ ในกุฎุมพีผู้หนึ่ง จนไม่ยอมกินข้าว เมื่อเพื่อนหญิงของนางนำพากุฎุมพีมาหาก็ทำเป็นไล่เขากลับบ้าน ด้วยความละอาย เขาจึงไม่ไปหานางอีก นางจึงอดอาหารตาย กุฎุมพีนั้นไปเข้าเฝ้าพระศาสดา ทรงแสดงอดีตหญิงนี้เป็นนางม้า ก็ทำแบบนี้กับพระโพธิสัตว์ผู้เป็นม้าสินธพ.(อ.วาตัคคสินธพชาดก) 58/129/258/129/2 58/97/5 |
23 | ปูทองตายเพราะ เสียงมาตุคาม (อ.สุวรรณกักกฏกชาดก) 58/140/1458/140/14 58/105/6 |
24 | ทรงปรารภบุตรของคนเฝ้าสวน ซึ่งทำการถอนต้นไม้ขึ้นมาดูรากก่อน แล้วจึงรดน้ำมากน้อยตามความยาวของราก พระศาสดาตรัสอดีตเด็กนี้เป็นหัวหน้าวานรเมื่อจะรดน้ำต้นไม้ก็ทำแบบเดียวกันนี้ ในอุทยานของพระเจ้าวิสสเสนะ.(อ.อารามทูสกชาดก) 58/143/558/143/5 58/106/20 |
25 | [๔๐๘] ผู้ที่ต้องการจะให้ตนเป็นที่รักของประชาชน พึงกล่าวแต่ถ้อยคำสละสลวยพูดด้วยความคิดไม่ฟุ้งซ่าน ด้วยคำพูดของผู้แสดงอรรถ และธรรม เป็นถ้อยคำไพเราะ (สุชาตาชาดก) 58/147/1158/147/11 58/110/2 |
26 | ภรรยา 7 จำพวก (อ.สุชาตาชาดก) 58/149/358/149/3 58/111/8 |
27 | กากับนกเค้าทะเลาะกันมาตลอดตั้งแต่ครั้งปฐมกัป (อ.อุลูกชาดก) 58/157/158/157/1 58/116/18 |
28 | ทรงปรารภสุนัขจิ้งจอกตัวหนึ่ง ซึ่งทำลายบ่อน้ำ ตรัสอดีตสุนัขจิ้งจอกตัวนี้ ก็ทำลายบ่อน้ำนี้แหละ ครั้งพระโพธิสัตว์เป็นฤๅษีสอนดาบสอยู่ป่าอิสิปตนะ ธรรมดาสุนัขจิ้งจอก กินน้ำที่ใดก็จะขี้เยี่ยวรดน้ำนั้น. (อ.อุทปานทูสกชาดก) 58/163/658/163/6 58/121/6 |
29 | [๔๑๖] " ความเกษมจากโยคะ ย่อมเจริญเพราะการคบหากับมิตรคนใด บุรุษผู้ฉลาดในกิจทั้งมวล พึงกระทำกิจทุกอย่างของกัลยาณมิตรให้เหมือนของตน".(พยัคฆชาดก) 58/167/858/167/8 58/123/20 |
30 | ทรงปรารภการระงับการทะเลาะแห่งอำมาตย์ 2 คน ของพระเจ้าโกศล ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นดาบส บำเพ็ญอุเบกขาบารมีอยู่ มีลิงซุกซน เอาองคชาตสอดเข้าช่องหูของดาบส ท่านก็ไม่ได้ห้าม วางเฉยอยู่ วันหนึ่งลิงนั้นเอาไปแหย่ใส่ปากเต่าเต่าจึงงับองคชาต มันไม่สามารถอดกลั้นได้ จึงอุ้มเต่าไปให้ดาบสช่วย , ลิงและเต่านั้น คือ 2 อำมาตย์นี้ (อ.กัจฉปชาดก) 58/175/658/175/6 58/129/10 |
31 | ทรงปรารภภิกษุโลเลรูปหนึ่ง ตรัสอดีตภิกษุนี้เป็นกาทำทีมาอยู่ด้วยกับนกพิราบโพธิสัตว์ในโรงครัว เพื่อจะแอบกินปลาของมนุษย์ พ่อครัวจับได้จึงถอนขนเหลือไว้เป็นหงอนแล้วทาด้วยพริก และเปรียง นกพิราบกลับมาเห็นแล้วจึงบินหนีไปอยู่ที่อื่น กาก็ตายในที่นั้นเอง (อ.โลลชาดก) 58/179/1858/179/18 58/133/5 |
32 | ทรงปรารภภิกษุโลเลรูปหนึ่ง ตรัสอดีต ภิกษุนี้เป็นกา ได้แอบกินอาหารของมนุษย์จึงต้องประสบทุกข์ และยังทำให้นกพิราบโพธิสัตว์ต้องหนีไปอยู่ที่อื่น .(อ.รุจิรชาดก) 58/185/1458/185/14 58/137/13 |
33 | สาเหตุที่ทำให้บ้านเมืองเดือดร้อน (อ.กุรุธรรมชาดก) 58/191/1358/191/13 58/141/17 |
34 | ทรงปรารภความตะเกียกตะกาย เพื่อจะปลงพระชนม์พระพุทธเจ้าของพระเทวทัตตรัสอดีตเทวทัตเป็นดาบสโกงเมื่อได้กินอาหารที่ชาวบ้านปรุงด้วยเนื้อนกพิราบ เกิดติดใจ คิดจะฆ่านกพิราบที่มาที่อาศรมของตนกินเป็นอาหาร พระโพธิสัตว์เป็นหัวหน้านกพิราบเห็นอาการอันแปลกของดาบสโกงนั้นแล้วจึงพาบริวารถอยออกมาแล้วกล่าวคุกคามดาบสนั้นแล้วหลีกไป. (อ.โรมชาดก) 58/216/658/216/6 58/159/13 |
35 | ในกรุงสาวัตถี มีลิงโลเลตัวหนึ่ง ได้ถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะรดหลังช้างที่มีศีล และเมื่อทำการแบบนี้บนหลังช้างดุตัวอื่นจึงถูกช้างฆ่าตาย พระศาสดาตรัสอดีต ลิงนี้ก็ทำแบบเดียวกันนี้ กับพระโพธิสัตว์ที่เกิดเป็นกระบือป่า และก็ได้ตายด้วยการไปกระทำกับกระบือดุตัวอื่น (อ.มหิสชาดก) 58/221/1858/221/18 58/163/18 |
36 | เพราะความรักในบุตร มารดาได้ตายไปเกิดเป็นสุนัขจิ้งจอก โดยอุปปาติกะกำเนิด.(อ.สตปัตตชาดก) 58/228/1358/228/13 58/168/16 |
37 | นกกระไน ร้องบอกโจรให้ฆ่าบุรุษคนหนึ่ง เพราะเป็นนายเวรของตน .(อ.สตปัตตชาดก) 58/229/1058/229/10 58/170/1 |
38 | บุคคลผู้มิใช่มิตร 4 จำพวก คือ คนปอกลอก คนดีแต่พูด คนหัวประจบ คนที่ชัก-ชวนในทางฉิบหาย (อ.สตปัตตชาดก) 58/232/1458/232/14 58/171/16 |
39 | ทรงปรารภทารกผู้เป็นบุตรของคนรักษาสวน ที่ทำลายห่อใบไม้ที่บิดาทิ้งลงมาจากต้นไม้ ตรัสอดีตทารกนี้เกิดเป็นลิงจ่าฝูง ได้ทำลายห่อใบไม้ที่คนเฝ้าสวนทิ้งลงมาจากต้นไม้ เช่นเดียวกัน. (อ.ปูฏทูสกชาดก) 58/235/158/235/1 58/172/15 |
40 | น้ำมะม่วงปรุงด้วยน้ำตาลกรวด ช่วยระงับโรคลมในท้อง (อ.อัพภันตรชาดก) 58/240/558/240/5 58/176/23 |
41 | ท้าวสักกะตะเกียกตะกาย ทำให้ดาบสอยู่ไม่ได้ เพราะเดชแห่งศีลของคณะฤๅษีทำให้ภพของท้าวสักกะสั่นไหว (อ.อัพภันตรชาดก) 58/242/1658/242/16 58/178/19 |
42 | [๔๔๕] ผู้ใดคบหากับบุคคลผู้ประเสริฐ ผู้นั้นชื่อว่า เป็นผู้มีส่วนอันประเสริฐด้วย.(เสยยชาดก) 58/254/358/254/3 58/186/15 |
43 | อริยะในเรือนจำ (อ.เสยยชาดก) 58/255/558/255/5 58/187/12 |
44 | เมื่อแผ่เมตตาให้ผู้ประทุษร้ายตน ความเร่าร้อนย่อมเกิดขึ้นกับบุคคลผู้ประทุษร้ายนั้น (อ.เสยยชาดก) 58/257/1558/257/15 58/189/11 |
45 | หมูสู้เสือได้ด้วยสามัคคีกัน (อ.วัฑฒกีสูกรชาดก) 58/265/158/265/1 58/195/7 |
46 | พราหมณ์ ผู้รู้ลักษณะสิริผู้หนึ่ง คิดจะไปลักเอาสิริจากเรือนของอนาถบิณฑิกเศรษฐี (อ.สิริชาดก) 58/274/858/274/8 58/202/4 |
47 | ขุมทรัพย์ คือ บุญนี้ ให้สมบัติอันน่าใคร่ทั้งปวง แก่เทวดา และมนุษย์ทั้งหลาย.(อ.สิริชาดก) 58/281/1758/281/17 58/207/13 |
48 | " บุคคลผู้พูดคำไม่จริง ย่อมเข้าถึงนรก หรือ แม้บุคคลใดทำแล้วกล่าวว่า ข้าพเจ้าไม่ได้ทำ ชนแม้ทั้งสองนั้น เป็นมนุษย์มีกรรมเลวทราม ละไปในโลกอื่นแล้ว ย่อมเป็นผู้เสมอกัน" (อ.มณิสูกรชาดก) 58/288/158/288/1 58/212/3 |
49 | ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ใครๆ ไม่อาจทำความมัวหมองให้เกิดขึ้นแก่พระพุทธเจ้าชื่อว่าการกระทำความเศร้าหมองแก่พระพุทธเจ้า ก็เป็นเช่นกับทำความเศร้าหมองแก่แก้วมณีชาติ (อ.มณิสูกรชาดก) 58/289/958/289/9 58/213/3 |
50 | ทรงปรารภภิกษุผู้กระสัน เพราะ การประเล้าประโลมขอนางถูลกุมาริกา ตรัสอดีตภิกษุนี้เกิดเป็นหมู ได้ถูกนำมาเป็นอาหารในงานแต่งงานของนางกุมาริกานั้นพระโพธิสัตว์เป็นโคสองตัวพี่น้องซึ่งทำการงานในตระกูลนั้น (อ.สาลุกชาดก) 58/293/558/293/5 58/216/5 |
51 | [๔๖๐-๔๖๒] วีธีการหลอกลวง (ลาภครหิกชาดก) 58/297/358/297/3 58/218/16 |
52 | ให้อาหารปลาแล้วอุทิศบุญ (อ.มัจฉทานชาดก) 58/305/858/305/8 58/225/6 |
53 | เทวดาได้บุญจากมนุษย์แล้ว ย่อมช่วยเหลือ (อ.มัจฉทานชาดก) 58/308/158/308/1 58/227/6 |
54 | ทรงปรารภการได้พร 8 ประการ ของพระอานนท์ ตรัสอดีตพระอานนท์เป็นพราหมณ์ปุโรหิตผู้ตกยาก ก็ได้รับพร จากพระโพธิสัตว์ซึ่งเป็นพระเจ้าพาราณสีเช่นกัน. (อ.นานาฉันทชาดก) 58/310/1758/310/17 58/229/17 |
55 | พระโพธิสัตว์เป็นปุโรหิต ของพระเจ้าพรหมทัต ได้ทดลองศีลของตน แล้วขออนุญาตพระราชาบวชเป็นฤๅษี ยังอภิญญาสมาบัติให้เกิดแล้ว ได้มีพรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า (อ.สีลวีมังสชาดก) 58/317/158/317/1 58/233/20 |
56 | หลานชายของอนาถบิณฑิกเศรษฐี ผลาญเงิน 40 โกฏิ ของพ่อแม่ให้ฉิบหายไปด้วยการดื่มสุรา แล้วเที่ยวมาขอต่อเศรษฐีหลายครั้ง โดยไม่ยอมแก้ไข สุดท้ายเศรษฐีจึงให้คนใช้ลากคอออกจากบ้านไป เขาไปอาศัยชายคาบ้านคนอื่นตายอย่างคนอนาถา (อ.ภัทรฆฏเภทกชาดก) 58/322/358/322/3 58/237/6 |
57 | พระสารีบุตรเข้าไปบิณฑบาต ได้นำข้าวสาลีเจือเนยใสใหม่ในรสปลาตะเพียน-แดงให้พระราหุลไปถวายพระพิมพาเถรี เพื่อระงับโรคลมในท้อง พระศาสดาตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นพระยากา พระเถระเป็นเสนาบดีกา ได้สละชีวิตไปนำพระกระยาหารของพระเจ้าพาราณสี มาถวายแก่นางพระยากาสุปัสสาผู้แพ้ท้อง พระเจ้าพาราณสีทรงเลื่อมใสจึงให้อภัยแก่กา และสัตว์ทั้งหลายรักษาศีล 5 ตั้งอยู่ในตั้งอยู่ในโอวาทของพระยากาสุปัตต์ โอวาทนั้นเป็นไปอยู่ 700 ปี (อ.สุปัตตชาดก) 58/327/158/327/1 58/240/19 |
58 | ทรงปรารภบุรุษคนหนึ่งเป็นโรคผอมเหลือง พวกแพทย์ไม่ยอมรักษา แม้บุตร และภรรยาก็ไม่พยาบาล เขาจึงคิดว่าถ้าหายป่วยแล้วจะบวช อาการจึงดีขึ้นจนหายป่วย ครั้นบวชแล้วได้บรรลุพระอรหัต พระศาสดาตรัสอดีตพระโพธิสัตว์ ก็คิดเช่นนี้แล้วได้บวชเป็นฤๅษี มีพรหมโลกเป็นที่ไปในเบื้องหน้า .(อ.กายนิพพินทชาดก) 58/334/158/334/1 58/246/9 |
59 | ทรงปรารภ พระโกกาลิกะ และพระเทวทัต ต่างสรรเสริญคุณอันไม่เป็นจริง ของกันและกัน บริโภคอาหารในตระกูล ตรัสอดีตทั้งสองเกิดเป็นกา และสุนัขจิ้งจอกก็กล่าวคุณอันไม่เป็นจริงของกันและกัน กินลูกชมพู่อยู่ พระโพธิสัตว์เป็นรุกขเทวดาได้ยินทั้งสอง กล่าวไม่จริงอย่างนั้นแล้วจึงไล่หนีไป (อ.ชัมพูขาทกชาดก) 58/338/158/338/1 58/249/17 |
60 | พระเทวทัตเป็นสุนัขจิ้งจอก กำลังกินเนื้อโคแก่ที่ชาวบ้านนำมาทิ้งที่ต้นละหุ่ง พระโกกาลิกะเป็นกาเกาะอยู่บนต้นละหุ่งนั้น กาและสุนัขจิ้งจอก ต่างกล่าวคุณอันไม่เป็นจริงของกันและกัน แล้วร่วมกันกินเนื้อโค , พระโพธิสัตว์เป็นรุกขเทวดาอยู่ที่ต้นละหุ่งนั้น (อ.อันตชาดก) 58/342/158/342/1 58/253/7 |
61 | " บุคคลควรตั้งตนไว้ในคุณอันสมควรก่อน แล้วพึงสั่งสอนผู้อื่นในภายหลัง บัณฑิตจะไม่พึงเศร้าหมอง " (อ.สมุททชาดก) 58/345/1858/345/18 58/256/4 |
62 | บุรุษผู้หนึ่งถูกเสียบหลาว คร่ำครวญถึงแต่ภรรยา ตายไปเกิดในนรก.(อ.กามวิลาปชาดก) 58/352/1658/352/16 58/261/3 |
63 | ภิกษุรูปหนึ่งอยู่ในวิหารที่รื่นรมย์ ในบ้านชายแดนแห่งหนึ่ง มีภิกษุอาคันตุกะรูปหนึ่งได้ลวงภิกษุเจ้าถิ่นให้ไปเฝ้าพระศาสดา แล้วยุยงชาวบ้านให้แตกจากภิกษุเจ้าถิ่นนั้น พระศาสดาทรงแสดง แม้ในอดีตภิกษุอาคันตุกะนั้นก็ได้ฉุด-คร่าภิกษุนี้ออกจากที่อยู่มาแล้วเหมือนกัน ในครั้งที่ทั้ง 2 เกิดเป็นลิง.(อ.อุทุมพรชาดก) 58/353/1858/353/18 58/262/5 |
64 | ทรงปรารภภิกษุทั้งหลายผู้มักเล่นเป็นปกติ ตรัสอดีตภิกษุเหล่านั้นแม้เป็นดาบสก็เป็นผู้เล่นคะนองเป็นปกติเหมือนกัน (อ.โกมาริยปุตตชาดก) 58/359/558/359/5 58/265/17 |
65 | ภิกษุทั้งหลายสมาทานธุดงค์ แล้วทิ้งผ้าบังสุกุลตกเรี่ยราด พระศาสดาเสด็จออกจากที่หลีกเร้น ทอดพระเนตรเห็นดังนั้น ตรัสว่า การสมาทานวัตรของภิกษุเหล่านี้เป็นของไม่ตั้งอยู่ยั่งยืน เป็นเช่นกับอุโบสถกรรมของนกยาง แล้วทรงแสดงเรื่องในอดีต (อ.พกชาดก) 58/365/158/365/1 58/269/20 |
66 | พระราชาจะเห็นอารักขเทวดาที่ช่วยทำสงคราม (อ.จุลลกาลิงคชาดก) 58/378/2058/378/20 58/280/23 |
67 | เทวดาขัดขวางความพยายามของคนไม่ได้ (อ.จุลลกาลิงคชาดก) 58/381/658/381/6 58/282/16 |
68 | [๕๐๗] " ผู้ใดไม่ให้ทานในคนที่ไม่ควรให้ ให้ในคนที่ควรให้ ผู้นั้นถึงได้รับความทุกข์ในคราวมีอันตรายย่อมได้สหาย" (มหาอัสสาโรหชาดก) 58/383/658/383/6 58/284/6 |
69 | พระโพธิสัตว์เป็นพระเจ้าพาราณสี ไปปราบชายแดน ทรงพ่ายแพ้และได้รับความช่วยเหลือ อนุเคราะห์ด้วยข้าว น้ำ ที่พักจากคหบดีคนหนึ่ง ด้วยอัธยาศัยอันดีจึงตรัสให้เขาไปหาในเมือง เมื่อบุรุษนั้นไปหา ได้นำขนมและผ้าแบบชาวบ้านไปฝาก พระราชาก็ทรงเสวย และนุ่งห่ม พร้อมกับมอบราชสมบัติให้ครึ่งหนึ่งให้สร้างนิเวศน์อยู่ในพระนคร. (อ.มหาอัสสาโรหชาดก) 58/384/1258/384/12 58/285/8 |
70 | เมื่อแผ่เมตตาให้ผู้ประทุษร้ายตน ความเร่าร้อนย่อมเกิดขึ้นกับบุคคลผู้ประทุษร้ายนั้น (อ.เอกราชชาดก) 58/395/658/395/6 58/292/16 |
71 | [๕๑๖-๕๑๗] ไม่ควรถือตัวในที่ที่เขาไม่รู้จัก (ทัททรชาดก) 58/400/1258/400/12 58/296/11 |
72 | พระยานาคราช ทำโทษนาคที่มักโกรธ หยาบคาย เที่ยวทำร้ายพวกนาค ให้ออกจากภพนาค มาอยู่ในพื้นที่เปื้อนคูถ ในถิ่นมนุษย์อยู่ 3 ปี (อ.ทัททรชาดก) 58/402/758/402/7 58/297/21 |
73 | พระพุทธองค์ให้ประชุมภิกษุทั้งหลายกลางดึก เพราะเหตุภิกษุ 500 พากันตรึกถึงกามวิตก (อ.สีลวิมังสชาดก) 58/407/658/407/6 58/301/2 |
74 | ชื่อว่าที่ลับในโลกย่อมไม่มีแก่ผู้กระทำบาป (อ.สีลวิมังสชาดก) 58/409/358/409/3 58/302/11 |
75 | พระเจ้าปเสนทิโกศลทรงกริ้วถึงกับไม่สนพระทัยกับ พระนางมัลลิกา พระศาสดาเสด็จไปราชนิเวศน์ทำทั้งสองพระองค์ให้ปรองดองกัน แล้วทรงแสดงแก่ภิกษุทั้งหลายถึง อดีตครั้งพระโพธิสัตว์เป็นอำมาตย์ผู้สั่งสอนอรรถธรรมแก่พระเจ้า-พรหมทัต ก็ได้ทำทั้ง 2 พระองค์ ให้ปรองดองกันมาแล้ว (อ.สุชาตาชาดก) 58/413/958/413/9 58/305/15 |
76 | เทวดาย้ายขุมทรัพย์ (อ.ปลาสชาดก) 58/424/1458/424/14 58/313/20 |
77 | [๕๓๓] " บุคคลไม่ได้มิตรธรรมด้วยอุปการคุณที่ตนประพฤติต่อหน้าในผู้ใด ผู้นั้นบัณฑิตไม่ต้องริษยา ไม่ต้องด่าว่า พึงค่อยๆ หลีกออกห่างจากผู้นั้นไปเสีย".(ชวสกุณชาดก) 58/426/1558/426/15 58/314/17 |
78 | ทรงปรารภพวกฉัพพัคคีย์ แสดงธรรมแก่ผู้นั่งบนอาสนะสูง ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นคนจัณฑาลไปลักมะม่วงในอุทยาน เห็นพราหมณ์นั่งอาสนะต่ำบอกมนตร์แก่พระราชาผู้นั่งอาสนะสูง จึงเตือนพระราชา และพราหมณ์ว่า นี้เป็นการไม่เคารพธรรม พระราชาทรงเลื่อมใส จึงให้เป็นผู้รักษาพระนคร. (อ.ฉวชาดก) 58/431/858/431/8 58/318/5 |
79 | ทรงปรารภภิกษุผู้กระสัน ตรัสอดีต แม้พระโพธิสัตว์จะได้ตำแหน่งปุโรหิต ก็ยังปฏิเสธตำแหน่งแล้วออกบวช เป็นฤๅษี ในหิมตวันประเทศ ทำอภิญญา และสมาบัติให้บังเกิดแล้วเล่นฌานอยู่ (อ.สัยหชาดก) 58/438/558/438/5 58/323/5 |
80 | ทรงปรารภพระมหาโมคคัลลานะ อยู่ในกุฎีที่สร้างอยู่ในป่า มีโจรลักทรัพย์แล้วมานอนอยู่หน้ามุขบรรณศาลาของพระเถระ พระเถระรังเกียจจึงออกมาไล่โจรไปแล้วไปกราบทูลพระศาสดา พระองค์ตรัสอดีตแม้พระโพธิสัตว์เป็นรุกขเทวดา ก็ยังรังเกียจโจรที่ลักทรัพย์หนีมาอยู่ในป่าช้า (อ.ปุจิมันทชาดก) 58/445/658/445/6 58/329/6 |
81 | [๕๔๘] " ผู้ใดรู้โทษที่ตนล่วงแล้ว ผู้ใดรู้แสดงโทษ คนทั้งสองนั้นย่อมพร้อมเพรียงกันยิ่งขึ้น ความสนิทสนมของเขาย่อมไม่เสื่อมคลาย" (กัสสปมันทิยชาดก) 58/450/1158/450/11 58/333/2 |
82 | ทรงปรารภภิกษุแก่รูปหนึ่ง ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์ พาพ่อและน้องชายไปบวชเป็นดาบส เมื่อมาในถิ่นมนุษย์รับรสเค็มรสเปรี้ยว แล้วกลับไปหิมวันตประเทศ พระโพธิสัตว์ได้ล่วงหน้าไปจัดศาลา ดาบสแก่ทะเลาะกับลูกชายเพราะคนแก่เดินช้าพระโพธิสัตว์จึงให้โอวาท (อ.กัสสปมันทิยชาดก) 58/451/558/451/5 58/333/13 |
83 | ทรงปรารภภิกษุขี้โกรธ ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นดาบสผู้ยกย่องขันติ แม้ถูกพระเจ้ากลาปุสั่งตัดมือ ตัดเท้า ตัดหู ตัดจมูก ก็ไม่โกรธ พระราชานั้นถูกแผ่นดินสูบที่อุทยาน (อ.ขันติวาทิชาดก) 58/458/558/458/5 58/338/20 |
84 | [๕๕๔-๕๕๗] เสียงร้องของสัตว์นรกในโลหกุมภี (โลหกุมภีชาดก) 58/465/358/465/3 58/344/3 |
85 | ภิกษุบางพวกดื่มยาถ่าย จึงต้องการบิณฑบาตอันมีรส แต่พระอุปัฏฐากเที่ยวบิณฑบาตจนสายก็ไม่ได้บิณฑบาตอันมีรส พระสารีบุตรพบภิกษุนั้นระหว่างทางจึงไปบิณฑบาตมาให้ พระศาสดาตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นบุตรเศรษฐีฉลาดในการขอจึงได้เนื้อทั้งหมดจากนายพราน นายพราน คือ พระสารีบุตร (อ.มังสชาดก) 58/476/558/476/5 58/352/1 |
86 | รูปกระต่ายบนดวงจันทร์ (อ.สสปัณฑิตชาดก) 58/489/158/489/1 58/361/10 |
87 | [๕๖๖-๕๖๙] ความคร่ำครวญ ร่ำไห้ถึงคนตาย ไม่เป็นประโยชน์เลย (มตโรทนชาดก) 58/490/358/490/3 58/362/3 |
88 | ทรงปรารภกุฎุมพีคนหนึ่งในนครสาวัตถี ได้เสียใจเพราะพี่ชายตาย ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์ก็มีพี่ชาย เมื่อเขาตายเหมือนกัน แต่ตนเองไม่ร้องไห้ และทำคนทั้งหมดให้หายโศก(อ.มตโรทนชาดก) 58/491/558/491/5 58/362/21 |
89 | ทรงปรารภภิกษุที่ถูกภรรยาเก่าประเล้าประโลม ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นโจรมีชื่อเสียงโด่งดัง กำลังจะถูกประหาร ได้นางคณิกา ชื่อ สามา ช่วยไว้จึงรอดชีวิต โดยนางได้ส่งบุตรเศรษฐีขาประจำของนางให้ไปถูกฆ่าแทน, บุตรเศรษฐีนั้น คือภิกษุนี้ นางสามา คือ ภรรยาเก่า (อ.กณเวรชาดก) 58/497/558/497/5 58/367/12 |
90 | ทรงปรารภพระราหุลเป็นผู้ใคร่ต่อการศึกษา มีความรังเกียจบาปธรรม ตรัสอดีตที่พระราหุลเป็นนกกระทาที่นายพรานนำมาทำเป็นนกต่อ เพื่อให้จับนกกระทาตัวอื่นได้เป็นอันมาก นกต่อนั้นรังเกียจอยู่ว่าบาปย่อมตกถึงตน หรือไม่หนอ แล้วถามพระโพธิสัตว์ซึ่งเป็นฤๅษี ฤๅษีตอบว่า ถ้าใจไม่คิดประทุษร้าย กรรมที่นายพรานทำก็ไม่ติดตามท่าน บาปย่อมไม่แปดเปื้อนท่านผู้บริสุทธิ์ (อ.ติตติรชาดก) 58/507/258/507/2 58/374/5 |
91 | [๕๘๑] " หญิงใด เมื่อสามีขัดสนก็ขัดสนด้วย เมื่อสามีมั่งคั่งก็พลอยเป็นผู้มั่งคั่งมีชื่อเสียงด้วย หญิงนั้นแหละนับว่าเป็นยอดภรรยาของเขา เมื่อสามีมีเงิน หญิงก็ย่อมมีเงินเหมือนกัน" (สุจจชชาดก) 58/512/1558/512/15 58/378/14 |
92 | ทรงปรารภภิกษุผู้เผากุฎีของพระมหากัสสปะ ตรัสอดีตภิกษุนี้ ก็เคยทำลายที่อยู่และโกรธต่อผู้ให้โอวาท ครั้งเกิดเป็นลิง ได้ทำลายรังของนกขมิ้นโพธิสัตว์ .(อ.กุฏิทูสกชาดก) 58/523/658/523/6 58/386/7 |
93 | กระต่ายตื่นตูม (อ.ทุททุภายชาดก) 58/532/158/532/1 58/392/15 |
94 | ทรงปรารภกุฏิการสิกขาบท พวกภิกษุมากไปด้วยการขอ ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นดาบส แม้พระราชาปวารณาไว้ ปรารถนาจะขอร่มใบไม้ และรองเท้าชั้นเดียวคู่หนึ่ง ก็ไม่ขอในท่ามกลางมหาชน เพราะกลัวหิริโอตตัปปะร้าวฉาน จึงใช้เวลา12 ปี กว่าจะเอ่ยปากขอได้ (อ.พรหมทัตตชาดก) 58/539/258/539/2 58/398/1 |
95 | ทรงปรารภปริพาชกชื่อจัมมสาฏก เที่ยวภิกขาในนครสาวัตถี เห็นแพะย่อตัวลงกลับคิดว่ามันทำความเคารพแล้วไม่ระวัง แพะจึงวิ่งมาโดยเร็วชนปริพาชกนั้นที่ขาอ่อนให้ล้มลง พระศาสดาตรัสอดีตปริพาชกนี้ ก็ได้ยกย่องอสัตบุรุษ แล้วถึงความพินาศ เช่นกัน. (อ.จัมมสาฏกชาดก) 58/546/558/546/5 58/403/1 |
96 | ทรงปรารภภิกษุผู้โกหก ตรัสอดีต ภิกษุนี้เป็นดาบสทุศีล อยู่ในป่า พระโพธิสัตว์เป็นเหี้ย อยู่จอมปลวกอยู่ใกล้กับดาบส วันหนึ่งดาบสนั้นได้กินเนื้อเหี้ยในตระกูลแล้วติดใจ ประสงค์จะฆ่าเหี้ยโพธิสัตว์กิน จึงทำท่าสงบ ถือไม้เท้าวางไว้ข้างตัวปิดไว้ด้วยผ้าอยู่ พระโพธิสัตว์เห็นอาการอันแปลกนั้นจึงไม่เข้าไปใกล้.(อ.โคธชาดก) 58/551/258/551/2 58/406/7 |
97 | เมื่อมีมหรสพเป็นการใหญ่ พวกนาค ครุฑ และภุมมัฏฐกเทวดา แม้เทวดาชั้นดาวดึงส์ ก็มาดูมหรสพด้วย (อ.กักการุชาดก) 58/556/1858/556/18 58/410/18 |
98 | ทรงปรารภภิกษุผู้กระสันจะสึกรูปหนึ่ง ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์ เป็นพระเจ้าพาราณสีมีพระมเหสี ชื่อกากาติ พระยาครุฑมาเล่นสกากับพระราชา เห็นนางแล้วนำไปอยู่ด้วย พระราชาให้คนธรรพ์ ชื่อ นฏกุเวรค้นหา เขาก็เกาะใต้ปีกครุฑไป ได้ร่วมอยู่กับนางอีก ครุฑรู้ความนั้น จึงนำนางมาคืนพระราชา , นฏกุเวร คือ ภิกษุผู้กระสันนี้ (อ.กากาติชาดก) 58/564/1358/564/13 58/416/7 |
99 | [๖๑๐-๖๑๓] ไม่ควรจะเศร้าโศกถึงคนที่ตายไปแล้ว ส่วนคนที่ยังเหลืออยู่ ควรเมตตามีเมตตาเอ็นดูกัน. (อนนุโสจิยชาดก) 58/568/358/568/3 58/418/16 |
100 | ทรงปรารภพระเทวทัตผู้เสื่อมลาภสักการะ ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นวานรเผือกชื่อ ราธะ มีน้องชายชื่อ โปฏฐปาทะ ทั้งสองถูกจับไปเลี้ยงไว้ในกรงทอง ในพระราชวัง ได้เป็นผู้เลิศด้วยลาภ และยศ วันหนึ่งนายพรานได้นำลิงใหญ่สีดำมาถวายแด่พระราชา ลาภสักการะมากจึงมาถึงแก่ลิงใหญ่นี้ ต่อมา 2-3 วัน ลิงใหญ่ได้ทำหน้าตาหลอกพวกราชกุมารให้ตกใจกลัว จึงถูกไล่หนี (อ.กาฬพาหุชาดก) 58/578/558/578/5 58/426/5 |
101 | [๖๒๑] " ทั้งในโลกนี้ และโลกหน้า ธรรมอันจะนำความสุขมาให้ยิ่งไปกว่าสมาธิย่อมไม่มี ผู้มีจิตตั้งมั่นย่อมไม่เบียดเบียนทั้งคนอื่น และตนเอง" (สีลวีมังสชาดก) 58/583/1558/583/15 58/429/21 |
102 | [๖๒๒-๖๒๕] พูดในกาลที่ควรพูด ไม่ควรพูดให้ล่วงเวลา (โกกาลิกชาดก) 58/588/458/588/4 58/433/4 |
103 | ทรงปรารภพระโกกาลิกะ ตรัสอดีตมีนกดุเหว่าไข่ไว้ให้แม่กาฟัก เมื่อขนปีกยังไม่ทันงอกลูกนกดุเหว่าก็ส่งเสียงร้องเป็นเสียงดุเหว่า แม่กาจึงจิกให้ตกจากรังตายพระโพธิสัตว์เป็นอำมาตย์เห็นเหตุนั้นจึงเปรียบการพูดไม่รู้จักกาล เหมือนลูกนกดุเหว่า แก่พระราชา , ลูกนกดุเหว่าคือ พระโกกาลิกะ (อ.โกกาลิกชาดก) 58/589/758/589/7 58/434/3 |
104 | [๖๒๖-๖๒๙] พึงใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ (รถลัฏฐิชาดก) 58/593/358/593/3 58/437/3 |
105 | [๖๓๑] " พึงอ่อนน้อมต่อผู้ที่อ่อนน้อม พึงคบผู้ที่เขาพอใจจะคบด้วย พึงทำกิจแก่ผู้ที่ช่วยทำกิจ ไม่พึงทำความเจริญให้แก่ผู้ที่ใคร่ความเสื่อม อนึ่ง ไม่พึงคบหาสมาคมกับผู้ที่เขาไม่พอใจจะคบหาสมาคมด้วย" (โคธชาดก) 58/599/958/599/9 58/441/8 |
106 | [๖๓๔-๖๓๗] คุณสมบัติของผู้นำ (ราโชวาทชาดก) 58/606/358/606/3 58/446/6 |
107 | [๖๔๑] " ส่วนผู้ใดใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำการงาน รู้จักกำลังกาย และกำลังความคิดของตน กำหนดด้วยคำพูดอันประกอบด้วยปัญญาเป็นวาจาสุภาษิต ผู้นั้นย่อมมีชัยอย่างไพบูลย์" (ชัมพุกชาดก) 58/612/1458/612/14 58/450/19 |
108 | ทรงปรารภภิกษุผู้โกหก ตรัสอดีตภิกษุนี้ เป็นฉัตตกุมารโอรสของพระเจ้าโกศลต้องปลอมตัวหนีไป เรียนศิลปะศาสตร์ 18 ประการ และบวชอยู่กับฤๅษี 500เพราะพระเจ้าพาราณสีทรงยกทัพไปตีเอาเมืองสาวัตถี แล้วขนทรัพย์กลับมากรุง-พาราณสีให้ฝังไว้ในอุทยาน ต่อมาฉัตตฤๅษีได้พาหมู่ฤๅษีมากรุงพาราณสี ทำให้พระราชาพอพระทัยแล้วพักอยู่ในอุทยาน แล้วขนทรัพย์กลับไปยึดเมืองสาวัตถีคืน พระเจ้าพาราณสีจึงเกิดความเศร้าโศก พระโพธิสัตว์เป็นอำมาตย์ได้กราบทูลให้พระราชาหายเศร้าโศก เพราะทรัพย์นั้นเป็นของบิดาเขา (อ.พรหาฉัตตชาดก) 58/619/1058/619/10 58/455/11 |
109 | ทรงปรารภภิกษุชาวชนบทไปสู่ตระกูลก่อนกาลเวลา เมื่อไม่ได้อาหารเที่ยวดูหมิ่นตระกูลทั้งหลาย พระศาสดาจึงแสดงอดีต แม้ดาบสไปสู่ประตูสกุล ไม่ได้ภิกษาก็ยังไม่โกรธเลย ในครั้งที่พระโพธิสัตว์เป็นดาบส (อ.ปีฐชาดก) 58/627/858/627/8 58/460/21 |
110 | พระศาสดาเตือนพระเจ้าพิมพิสารเกี่ยวกับพระเจ้าอชาตศัตรู (อ.ถุสชาดก) 58/634/1558/634/15 58/466/9 |
111 | [๖๕๖-๖๕๗] " พระพุทธเจ้าผู้เป็นพระธรรมราชา ส่องแสงสว่าง ยังไม่เสด็จอุบัติขึ้นเพียงใดชนทั้งหลายก็พากันบูชาสมณพราหมณ์ เหล่าอื่น อยู่เป็นอันมากเพียงนั้น แต่เมื่อใดพระพุทธเจ้าผู้มีพระสุรเสียงอันไพเราะ ได้ทรงแสดงธรรมแล้ว เมื่อนั้นลาภและสักการะของพวกเดียรถีย์ก็เสื่อมไป" (พาเวรุชาดก) 58/641/958/641/9 58/471/9 |
112 | พระโพธิสัตว์เป็นวิสัยหะเศรษฐี ได้สร้างโรงทาน 6 แห่ง บริจาคทรัพย์ 6 แสนทุกวัน จนภพของท้าวสักกะหวั่นไหวกลัวเศรษฐีจะมาเป็นท้าวสักกะ จึงทำให้ทรัพย์แม้แต่ข้าวเปลือก น้ำมัน น้ำอ้อย จนถึงทาส และกรรมกรของเศรษฐีอันตรธานไป เศรษฐีต้องไปเกี่ยวหญ้าขายให้ทาน อดอาหารอยู่ 7 วัน เมื่อท้าวสักกะรู้ความว่าเศรษฐีมิได้ปรารถนาความเป็นท้าวสักกะ จึงนำทรัพย์ ทาสและกรรมกรกลับคืนมาให้แก่เศรษฐีตามเดิม(อ.วิสัยหชาดก) 58/648/1658/648/16 58/476/11 |
113 | [๖๖๒-๖๖๕] นารีทั้งหลายเปรียบด้วยท่าน้ำ (กุณฑลิกชาดก) 58/655/458/655/4 58/481/4 |
114 | [๖๖๘-๖๖๙] ผู้รู้เท่าถึงเหตุการณ์เอาตัวรอดได้ (วานรชาดก) 58/657/958/657/9 58/483/8 |
115 | นางนกกะเรียนตัวหนึ่งเป็นผู้จำทูลพระราชสาสน์ของพระราชา นางมีลูกนกอยู่2 ตัว เมื่อนางถูกใช้ให้ไปส่งสาสน์ ของพระราชาองค์หนึ่ง พวกเด็กในราชสกุลพากันฆ่าลูกนก นางกลับมาจึงพาเด็กไปเล่นใกล้เสือโคร่งที่เลี้ยงไว้ในวัง แล้วทำเด็กนั้นให้ล้มไปถูกเสือกิน แล้วจึงบินหนีไป พระศาสดาแสดงอดีตนางนกตัวนี้ก็ได้กระทำแบบเดียวกันนี้ (อ.กุนตินีชาดก) 58/662/1158/662/11 58/487/6 |
116 | พระเถระบวชเมื่อแก่รูปหนึ่ง อยู่ในสวนมะม่วงท้ายเชตวันวิหาร ดูแลรักษามะม่วงย่อมให้เฉพาะคนที่เกี่ยวข้องกับตน เมื่อท่านไปบิณฑบาต มีคนมาลักมะม่วง ขณะนั้นธิดาเศรษฐี 4 คน ได้เข้าไปยังสวนมะม่วง พระแก่นั้นกล่าวหาว่า ธิดาทั้ง 4 กินมะม่วงของท่านจึงให้ทั้งหมดสาบานแล้วปล่อยตัวไป พระศาสดาแสดงอดีตภิกษุนี้เป็นชฏิลโกงผู้เฝ้ามะม่วง ก็มีความประพฤติแบบนี้ (อ.อัมพชาดก) 58/669/858/669/8 58/491/13 |
117 | [๖๘๐-๖๘๑] ช้าๆ จะได้พร้า 2 เล่มงาม (คชกุมภชาดก) 58/674/1058/674/10 58/495/9 |
118 | [๖๘๕] " ของบริโภคจะดี หรือไม่ดีก็ตาม จะน้อยหรือมากก็ตาม บุคคลใดคุ้นเคยกันแล้วจะพึงบริโภค ณ ที่ใด การบริโภค ณ ที่นั้นแหละดี เพราะรสทั้งหลายมีความคุ้นเคยกันเป็นยอดเยี่ยม" (เกสวชาดก) 58/679/1558/679/15 58/499/6 |
119 | ในครั้งที่ คนทั้งหลายเป็นผู้ถือเทวดาเป็นมงคล พากันฆ่าแพะ เป็นต้น กระทำพลีกรรม พระโพธิสัตว์เป็นพระเจ้าพาราณสีให้ ประกาศว่าไม่ควรฆ่าสัตว์มีชีวิตพวกยักษ์ทั้งหลายโกรธ จึงส่งยักษ์ตนหนึ่งมาเพื่อฆ่าพระโพธิสัตว์ แต่ท้าวสักกะมาคุ้มครองอยู่ (อ.อยกูฏชาดก) 58/689/1058/689/10 58/506/3 |
120 | [๖๙๐-๖๙๓] การเลือกคบคน (อรัญญชาดก) 58/693/358/693/3 58/508/8 |
121 | [๖๙๔-๖๙๗] โทษที่เชื่อถือคำส่อเสียด (สันธิเภทชาดก) 58/698/358/698/3 58/511/15 |
122 | [๖๙๘] " ดูก่อนพระราชา บุคคลประหารผู้อื่นด้วยมือทั้ง 2 ด้วยเท้าทั้ง 2 แล้วเอามือประหารปากผู้อื่น บุคคลนั้นกลับเป็นที่รักของผู้ถูกประหาร เพราะเหตุนั้น พระองค์ทรงเห็นผู้ถูกประหารนั้นว่าได้แก่ใคร" (เทวตาปัญหาชาดก) 58/705/358/705/3 58/516/3 |
123 | [๗๐๕] " คฤหัสถ์ผู้บริโภคกามคุณ เกียจคร้านก็ไม่ดี บรรพชิตไม่สำรวมก็ไม่ดี พระเจ้าแผ่นดินไม่ทรงใคร่ครวญเสียก่อนแล้วทรงทำก็ไม่ดี บัณฑิตมีความโกรธเป็นเจ้าเรือนก็ไม่ดี" (มณิกุณฑลชาดก) 58/708/758/708/7 58/519/2 |
124 | [๗๐๗-๗๐๘] ผู้ร้องไห้ถึงคนตาย เป็นคนไร้ความคิด (สุชาตชาดก) 58/713/358/713/3 58/523/3 |
125 | บิดาของกุฎุมพี คนหนึ่งตาย เขาจึงเศร้าโศกมาก พระศาสดาเสด็จไปที่เรือนของเขา ตรัสอดีตพระโพธิสัตว์เป็นสุชาตกุมาร ได้ทำเป็นเกี่ยวหญ้าและให้น้ำแก่โคที่ตายแล้ว ทำอุบายให้บิดาหายเศร้าโศกถึงปู่ที่ตายไป (อ.สุชาตชาดก) 58/714/1658/714/16 58/524/4 |
126 | [๗๑๓-๗๑๔] ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว (เวนสาขชาดก) 58/720/1058/720/10 58/528/8 |
127 | [๗๑๗-๗๒๑] ความตายเปรียบเหมือนงูลอกคราบ (อุรคชาดก) 58/730/358/730/3 58/534/16 |
128 | พิธีเผาศพแบบง่ายๆ (อ.อุรคชาดก) 58/735/758/735/7 58/538/6 |
129 | อริยะในเรือนจำ (อ.ธังกชาดก) 58/744/1458/744/14 58/545/8 |
130 | จงให้ศีล แก่ผู้ที่พอใจจะรักษา (อ.การันทิยชาดก) 58/751/1258/751/12 58/549/20 |
131 | ทรงตรัสอดีต ความหยาบช้าของพระเทวทัต ครั้งเกิดเป็นช้างเที่ยวไปผู้เดียว ได้ฆ่าลูกนกไส้ทั้งๆ ที่แม่นกกราบไหว้อ้อนวอนอยู่ ด้วยความแค้น นางนกจึงขอความร่วมมือกับ กา แมลงวัน และกบจึงฆ่าช้างตัวนั้นได้ (อ.ลฏุกิกชาดก) 58/758/1358/758/13 58/555/5 |
132 | ทรงปรารภการพยายามฆ่าพระศาสดาของเทวทัต ตรัสอดีตพระเทวทัตเป็น พระเจ้ามหาปตาปะ ได้สั่งให้เพชฌฆาต ตัดมือ ตัดเท้า ตัดศีรษะของธรรมปาลกุมาร-โพธิสัตว์ ซึ่งเป็นราชบุตร มีอายุ 7 เดือน แล้วให้โยนซากศพขึ้นแล้วรับด้วยดาบจากนั้นพระเจ้ามหาปตาปะถูกแผ่นดินสูบไปอเวจี พระนางจันทาเทวีพระมารดาของโพธิสัตว์ ก็หัวใจแตกตาย (อ.จุลลธรรมปาลชาดก) 58/766/1658/766/16 58/561/6 |
133 | ธิดาตระกูลอุปัฏฐากของพระอัครสาวก ได้ไปอยู่กับตระกูลสามี ผู้เป็นมิจฉาทิฏฐิแล้วทำให้คนในตระกูลนั้น ยึดพระรัตนตรัย และทั้ง 2 ผัวเมีย ได้ฟังธรรม บรรลุโสดาปัตติผล ต่อมาก็บวชทั้งคู่ ได้บรรลุพระอรหัต พระศาสดาตรัสอดีตธิดานั้นก็ได้ปลดเปลื้องสามีจากนายพรานเช่นกัน ครั้งพระโพธิสัตว์เป็นพระยาเนื้อติดบ่วงธิดานั้นเป็นนางเนื้อได้สละชีวิตขอร้องต่อนายพราน นายพรานจึงปล่อยเนื้อทั้ง2 ตัว(อ.สุวรรณมิคชาดก) 58/776/858/776/8 58/568/9 |
134 | ทรงปรารถภิกษุผู้กระสันอยากจะสึก จึงตรัสเรื่องพระนางสุสันธีผู้ผิวหอม แต่มี3 ผัว (อ.สุสันธีชาดก) 58/786/1158/786/11 58/575/16 |
135 | [๗๕๖] " ผู้ใดเชื่อคำของคนอื่นโดยเป็นจริงเป็นจัง ผู้นั้นต้องพลันแตกจากมิตร และต้องประสบเวรเป็นอันมาก" (วรรณาโรหชาดก) 58/793/1358/793/13 58/581/13 |
136 | พระอัครสาวกทั้งสองไปจำพรรษาอยู่ในป่า มีบุรุษกินเดนคนหนึ่งอุปัฏฐาก บุรุษนั้นเห็นพระเถระอยู่อย่างพร้อมเพรียง คิดจะยุแหย่ให้พระเถระแตกกัน พระเถระจึงไล่หนี ในอดีตบุรุษกินเดนนั้นเป็นสุนัขจิ้งจอกก็ไม่สามารถทำลายความพร้อมเพรียงของท่านทั้งสองได้ (อ.วรรณาโรหชาดก) 58/794/1058/794/10 58/582/6 |
137 | [๗๕๙] " ชาติ และวรรณะเป็นของเปล่า ได้สดับมาว่า ศีลเท่านั้นประเสริฐที่สุด บุคคลผู้ไม่ประกอบด้วยศีลย่อมไม่ได้ประโยชน์เพราะสุตะ" (สีลวีมังสชาดก) 58/800/658/800/6 58/586/6 |
138 | [๗๖๓-๗๖๗] การกระทำที่ส่อให้รู้ว่ามิตร หรือ มิใช่มิตร (หิริชาดก) 58/807/358/807/3 58/591/3 |
139 | [๗๗๐] " คนพาล ย่อมไม่ได้สิ่งที่ต้องประสงค์ โดยมิใช่อุบาย นมโคไม่มีที่เขาโคคนรีดนมโคจากเขาโค ย่อมไม่ได้นม ก็ฉันนั้น" (ขัชโชปนกชาดก) 58/812/1058/812/10 58/594/22 |
140 | ภิกษุแก่รูปหนึ่งให้เด็กชาวบ้านคนหนึ่งบวช แล้วด่าและตี เด็กจึงหนีไปสึก ถึง2 ครั้ง แม้ภิกษุนั้นอ้อนวอน ก็ไม่ปรารถนาแม้เพื่อจะแลดู พระศาสดาจึงตรัสอดีตภิกษุนี้เป็นหมองู เด็กนั้นเป็นลิง (อ.อหิตุณฑิกชาดก) 58/815/958/815/9 58/597/5 |
141 | [๗๘๑] " วัตถุกามทั้งหลายฝังอยู่ในมนุษย์ บัณฑิตพึงทราบว่าเป็นยาพิษเหมือนกับยาพิษอันยักษ์วางไว้ที่หนทางฉะนั้น กามคุณนี้ชื่อว่าเป็นเหยื่อของสัตว์โลก และชื่อว่าเป็นเครื่องผูกมัดสัตว์โลกไว้ มฤตยูมีถ้ำ คือร่างกายเป็นที่อยู่อาศัย".(คุมพิยชาดก) 58/820/1558/820/15 58/600/12 |
142 | อมนุษย์ในดง จะใส่ยาพิษในห่อภัต ชิ้นน้ำอ้อย และผลไม้วางไว้ ใครกินแล้วก็ตายอมนุษย์จะมากินคนเหล่านั้น. (อ.คุมพิยชาดก) 58/822/858/822/8 58/601/18 |
143 | [๗๘๗] " ผู้ใดประทุษร้ายผู้ไม่ประทุษร้ายตน เป็นคนบริสุทธิ์ ไม่มีความผิดเลยบาปย่อมกลับมาถึงคนพาลผู้นั้นเอง เหมือนกับละอองละเอียดที่บุคคลซัดไปทวนลมฉะนั้น" (สาลิยชาดก) 58/826/1858/826/18 58/605/6 |
144 | [๗๙๒] " ก็ในกาลใด บัณฑิตพึงรู้ว่า ประโยชน์นี้เรา หรือคนอื่นไม่พึงได้รับ ในกาลนั้นก็ไม่ควรเศร้าโศก ควรอดกลั้นไว้ด้วยคิดเสียว่ากรรมเป็นของมั่นคง บัดนี้ เราจะกระทำอย่างไรดี" (ตจสารชาดก) 58/831/358/831/3 58/608/9 |
145 | นายมิตตวินทุกะ เดินไปพบอุสสุทนรก อันเป็นสถานที่เสวยวิบากของพวกสัตว์นรก. (อ.มิตตวินทุกชาดก) 58/837/1358/837/13 58/613/5 |
146 | เมื่อกิ่งไม้ ต้นไม้หักพังไป วิมานของเทวดาที่สถิตต้นไม้นั้น ก็พังไปด้วย..(อ.ปลาสชาดก) 58/845/1158/845/11 58/619/10 |
147 | [๘๐๗] " ในกาลไหนๆ เวรในโลกนี้ย่อมไม่ระงับด้วยเวรเลย แต่ย่อมระงับได้ด้วยความไม่มีเวร ธรรมนี้เป็นของเก่า" (ทีฆีติโกสลชาดก) 58/849/458/849/4 58/621/19 |
148 | ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายเป็นโอรสของเรา ชื่อว่าบุตรผู้เกิดจากปากอันบุตรทั้งหลายไม่ควรทำลายโอวาทที่บิดาให้ไว้ (อ.ทีฆีติโกสลชาดก) 58/849/1558/849/15 58/622/9 |
149 | ทรงแสดงอดีตครั้งพระโพธิสัตว์เป็นทีฆาวุกุมาร (อ.ทีฆีติโกสลชาดก) 58/850/358/850/3 58/622/15 |
150 | [๘๑๐] " ชนเหล่าใดมาร้องไห้รำพัน บ่นเพ้อถึงผู้ตายไปแล้ว สัตบุรุษทั้งหลาย กล่าวว่า เปล่าจากประโยชน์ "(มิคโปตกชาดก) 58/854/1058/854/10 58/625/9 |
151 | ภิกษุแก่รูปหนึ่งให้เด็กคนหนึ่งบวช สามเณรบำรุงภิกษุแก่นั้นโดยเคารพ ต่อมาเมื่อสามเณรตายลง ภิกษุแก่นั้นเที่ยวร้องไห้ด้วยเสียงอันดัง พระศาสดาตรัสอดีตภิกษุนี้เป็นดาบส ก็ร้องไห้ถึงลูกเนื้อที่ตาย พระโพธิสัตว์เป็นท้าวสักกะเสด็จมาทำให้ดาบสหายเศร้าโศก (อ.มิคโปตกชาดก) 58/855/1858/855/18 58/626/5 |
152 | พระศาสดาทรงเห็นภัยจะเกิดขึ้นแก่พระเจ้าพิมพิสาร เพราะอาศัยพระโอรส จึงตรัสชาดกเตือนพระราชา (อ.มูสิกชาดก) 58/862/1358/862/13 58/630/11 |
153 | ทรงปรารภภิกษุผู้ถูกภรรยาเก่าประเล้าประโลม ตรัสอดีตภิกษุนี้ เป็นธนุคคหบัณฑิตได้เรียนศิลปะในการยิงธนู กับอาจารย์สำเร็จแล้ว อาจารย์ได้ยกธิดาให้เขา ในระหว่างเดินทางเขาได้ถึงแก่ความตาย เพราะธิดานั้น ได้ยื่นดาบให้หัวหน้าโจรที่นางพอใจ (อ.จุลลธนุคคหชาดก) 58/871/1258/871/12 58/637/4 |
154 | ทรงปรารภภิกษุผู้โลภรูปหนึ่ง ตรัสอดีตภิกษุนี้เคยเป็นกา กานั้นมาทำทีขออาศัยอยู่กับนกพิราบโพธิสัตว์ เพื่อจะลักกินปลาในโรงครัว แต่ถูกพ่อครัวจับได้ จึงถอนขนทาด้วยขิงบดกับแป้ง และเมล็ดผักกาด กระเทียมกับเปรียงบูดจนทั่วตัว นก-พิราบมาเห็นแล้วจึงเยาะเย้ย แล้วหนีไปอยู่ที่อื่น กานั้นก็ตายอยู่ในรังนั่นเอง. .(อ.กโปตกชาดก) 58/881/1058/881/10 58/644/10 |