| 1 | กุลธิดาคนหนึ่ง ได้สร้างมณฑป ถวายอาหาร และไตรจีวร แด่พระโกนาคมนพุทธเจ้า ,ครั้งสมัยพระกัสสปพุทธเจ้า นางได้บวชเป็นภิกษุณี อยู่ 20,000 ปี, ในกาลนี้เกิดในตระกูลกษัตริย์มหาศาลกรุงเวสาลี เธอบูชาสามีเหมือนเทวดา ได้ฟังธรรมของพระมหาปชาบดีโคตมีเถรีแล้ว อยากบวชแต่สามีไม่อนุญาต จึงพิจารณาธรรมตามที่ได้ฟังมา ประกอบวิปัสสนาเนืองๆ วันหนึ่งได้ยึดอารมณ์แห่งเปลวไฟใหญ่ในครัว เจริญวิปัสสนา ได้อนาคามิผล สามีจึงอนุญาตให้บวชเมื่อเข้าเฝ้าสดับคาถาพระพุทธองค์ ได้บรรลุพระอรหัต (อ.อัญญตราเถรีคาถา) 54/7/15 54/7/17 |
| 2 | ในกัปที่ 91 ขณะที่พระวิปัสสีพุทธเจ้าเสด็จไปในถนน นางได้กราบแล้วนอนคว่ำแทบพระยุคลบาทของพระศาสดา ในกาลนี้ เกิดในตระกูลพราหมณ์มหาศาลกรุงสาวัตถี เวลามีอายุ 20 ปี นางจึงบวชเป็นสิกขมานา วันหนึ่งนั่งในที่ลับเริ่มมนสิการกรรมฐาน พระศาสดาเปล่งรัศมีเหมือนประทับนั่งต่อหน้าตรัสคาถา นางสิกขมานานั้นตั้งอยู่ในพระโอวาทนั้น ไม่นานนักก็บรรลุพระอรหัต. (อ.มุตตาเถรีคาถา) 54/12/16 54/12/14 |
| 3 | ท่านเกิดเป็นกินรี ที่ฝั่งแม่น้ำ จันทภาคา ได้บูชาพระปัจเจกพุทธเจ้า ด้วยดอกอ้อ ,ในกาลนี้ เกิดในตระกูลพราหมณ์ มหาศาล กรุงสาวัตถี พอมีอายุ 20 ปี ฟังธรรมของพระมหาปชาบดีโคตมี ได้ศรัทธาขอบรรพชาเป็นสิกขมานา เริ่มวิปัสสนา พระศาสดาทรงเปล่งพระรัศมี ตรัสพระคาถา ท่านฟังคาถานั้นแล้วเจริญวิปัสสนาได้บรรลุพระอรหัต (อ.ปุณณาเถรีคาถา) 54/15/16 54/16/1 |
| 4 | ท่านเกิดในตระกูลศากยะ กรุงกบิลพัสดุ์ เป็นนางสนมของพระโพธิสัตว์ ออกบวชพร้อมกับพระมหาปชาบดีโคตมี พระศาสดาทรงเปล่งพระรัศมีกล่าวพระคาถาพระเถรีนั้นฟังคาถานั้นแล้วเจริญวิปัสสนาบรรลุพระอรหัต (อ.ติสสาเถรีคาถา) 54/18/4 54/18/11 |
| 5 | พระเถรีติสสา ธีรา วีรา มิตตา ภัทรา อุปสมา ทั้งหมดเป็นชาวกบิลพัสดุ์ เป็นสนมของโพธิสัตว์ ออกบวชพร้อมกับพระมหาปชาบดีโคตมี ได้บรรลุพระอรหัต.(อ.ติสสาทิเถรีคาถา เป็นต้น) 54/20/16 54/22/12 |
| 6 | ขณะทั้งหมดนี้คือ ขณะเกิดในปฏิรูปเทส ขณะมีอายตนะ 6 ไม่บกพร่อง ขณะเกิดขึ้นของพระพุทธเจ้า ขณะได้ศรัทธา (อ.ติสสาทิเถรีคาถา เป็นต้น) 54/22/4 54/24/6 |
| 7 | ท่านเกิดในตระกูลพราหมณ์ยากจน ในโกศลชนบท มีสามีเป็นคนค่อม จึงขออนุญาตบวช เมื่อบวชแล้วข่มจิตจากอารมณ์ภายนอก ขวนขวายวิปัสสนาบรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา (อ.มุตตาเถรีคาถา) 54/24/4 54/26/12 |
| 8 | [๔๑๓] " ผู้ที่เกิดฉันทะ มีที่สุดพึงถูกต้องพระนิพพานด้วยใจ ผู้ที่มีจิตไม่ปฏิพัทธ์ กามในกามทั้งหลาย ท่านเรียกว่า มีกระแสในเบื้องบน " (อ.ธัมมทินนเถรีคาถา) 54/27/2 54/29/14 |
| 9 | ท่านได้ถวายทานแด่พระอัครสาวกของพระปทุมุตตรพุทธเจ้า ผู้ออกจากนิโรธ ,ในกาลของพระปุสสพุทธเจ้าเธออยู่ในเรือนคนงานของพี่ชายต่างมารดาของพระศาสดา เมื่อสามีบอกให้ทานหนึ่งส่วน เธอจะให้ 2 ส่วน, ในกาลของพระกัสสปพุทธเจ้า เกิดเป็นราชธิดาของพระเจ้ากิงกิ ได้ประพฤติพรหมจรรย์ อยู่ 20,000 ปี,ในกาลนี้ เป็นภรรยาของวิสาขอุบาสก บวชแล้วไปอาวาสใกล้บ้าน นานก็ได้บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา (อ.ธัมมทินนเถรีคาถา) 54/27/9 54/30/4 |
| 10 | [๔๑๔] " ท่านทั้งหลายจงทำตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ที่บุคคลทำแล้วไม่เดือดร้อนภายหลัง ท่านทั้งหลายจงรีบล้างเท้าทั้งสองแล้วนั่ง ณ ที่ควรเถิด ".(อ.วิสาขาเถรีคาถา) 54/34/2 54/37/4 |
| 11 | [๔๑๕] " ท่านเห็นธาตุทั้งหลายว่าเป็นทุกข์แล้ว อย่าเกิดอีก ท่านสำรอกความพอใจในภพแล้ว จักเป็นผู้สงบระงับเที่ยวไป " (อ.สุมนาเถรีคาถา) 54/35/7 54/38/13 |
| 12 | [๔๑๖] " เราเป็นผู้สำรวมด้วยกาย วาจา และใจ ได้ถอนตัณหาพร้อมทั้งรากขึ้นแล้วเป็นผู้มีความเย็นดับสนิทแล้ว " (อ.อุตตราเถรีคาถา) 54/36/15 54/40/6 |
| 13 | ท่านเป็นพระภคินีของพระเจ้ามหาโกศล ได้ฟังธรรมที่พระศาสดาแสดงแก่พระเจ้าปเสนทิโกศล แล้วตั้งอยู่ในสรณะและศีล 5 เมื่อพระเจ้าย่าสิ้นพระชนม์แล้วท่านให้คนถือเครื่องลาด เครื่องนุ่งห่มที่มีค่ามากไปวิหารกับพระราชา ให้ถวายแก่สงฆ์ ฟังธรรมพระศาสดา ตั้งอยู่ในอนาคามิผล ขอบวชเมื่อญาณแก่กล้า พระศาสดาจึงตรัสพระคาถา ท่านได้บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา.(อ.วุฑฒปัพพชิตสุมนาเถรีคาถา) 54/38/12 54/42/11 |
| 14 | ท่านเกิดในกรุงสาวัตถี ได้ศรัทธาในศาสนา ประสงค์จะบวชแต่สามีไม่อนุญาตเมื่อสามีตายจึงได้บวช เจริญวิปัสสนาวันหนึ่ง บิณฑบาตแล้วกำลังเดินมาวิหารหกล้มลง จึงทำเรื่องนั้นเป็นอารมณ์เจริญวิปัสสนา บรรลุพระอรหัต พร้อมดับปฏิสัมภิทา. (อ.ธัมมาเถรีคาถา) 54/40/4 54/44/4 |
| 15 | [๔๑๙] " ข้าพเจ้าละเรือน ละบุตร และสัตว์เลี้ยง ซึ่งเป็นที่รัก บวชแล้วละราคะ และ โทสะ และสำรอก อวิชชาเสีย ถอนตัณหาขึ้นพร้อมทั้งราก เป็นผู้สงบระงับสนิทแล้ว " (อ.สังฆาเถรีคาถา) 54/41/8 54/45/10 |
| 16 | [๔๒๐] " ดูก่อน นันทา เธอจงเห็นร่างกายอันกระดูก 300 ท่อนยกขึ้นแล้ว อันกระสับกระส่าย ไม่สะอาดเปื่อยเน่า จงอบรมจิตให้ตั้งมั่น มีอารมณ์เดียว ด้วยอสุภ-ภาวนาอนึ่งเธอจงอบรมจิตให้หานิมิตมิได้ ละเสียซึ่งอนุสัย คือ มานะ เพราะการละมานะได้นั้น เธอจักเป็นผู้สงบเที่ยวไป (นันทาเถรีคาถา) 54/43/4 54/47/6 |
| 17 | ในกัปที่ 91 ท่านได้ฟังธรรมพระวิปัสสีพุทธเจ้า แล้วตั้งอยู่ในสรณะและศีล เมื่อพระศาสดาปรินิพพานแล้วได้บูชาเจดีย์ฉัตรทอง, ในกาลนี้ เกิดเป็นพระธิดาของเจ้าเขมกศากยะ เพราะมีรูปงามจึงชื่อ อภิรูปนันทา พระราชกุมารผู้เป็นคนรักตายในวันหมั้นนั่นเอง จึงได้บวชทั้งที่ไม่ต้องการ พระศาสดาเนรมิตรูปหญิงงามแล้วแสดงรูปแก่หง่อมให้เกิดสังเวชและภาษิตคาถา ในเวลาจบคาถา ภิกษุณีอภิรูปนันทาบรรลุพระอรหัต (อ.นันทาเถรีคาถา) 54/43/16 54/48/6 |
| 18 | [๔๒๑] " โพชฌงค์ 7 เหล่านี้ใด เป็นทางแห่งการบรรลุพระนิพพาน โพชฌงค์ 7 เหล่านั้นทั้งหมด ข้าพเจ้าเจริญแล้วอย่างที่พระพุทธเจ้าทรงแสดง เพราะพระผู้มีพระภาคเจ้า นั้นข้าพเจ้าเห็นแล้ว ร่างกายนี้มีในที่สุด ชาติสงสารขาดสิ้นแล้วบัดนี้ภพใหม่ไม่มี " (ชันตาเถรีคาถา) 54/47/9 54/52/6 |
| 19 | ท่านเกิดในตระกูลยากจน สามีเป็นช่างจักสาน ลูกชายคนหัวปีเป็นพระอรหันต์ชื่อ พระสุมังคละ ท่านบวชในหมู่ภิกษุณี คิดถึงความลำบากตอนเป็นคฤหัสถ์ เกิดความสังเวช เจริญวิปัสสนา บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา .(อ.อัญญตราเถรีภิกขุนีคาถา) 54/49/16 54/55/4 |
| 20 | ท่านบวชในสำนักภิกษุณี ในกาลพระกัสสปทศพล ได้ด่าภิกษุณีขีณาสพรูปหนึ่งว่าหญิงแพศยา ตายจากนั้นแล้วไหม้ในนรก , ในกาลนี้ เกิดในตระกูลเศรษฐี ได้เป็นหญิงแพศยา ได้บวชเป็นภิกษุณีด้วยการอุปสมบทด้วยทูต เจริญวิปัสสนาไม่นานก็ได้บรรลุพระอรหัต (อ.อัฑฒกาสีเถรีคาถา) 54/52/12 54/58/16 |
| 21 | ในกัปที่ 94 ท่านเป็นกินรี ได้บูชาพระปัจเจกพุทธเจ้าด้วยดอกอ้อ , ในกาลนี้ เกิดในตระกูลคฤหบดีมหาศาล ได้ศรัทธาในกาลเสด็จเข้ากรุงราชคฤห์ของพระศาสดาต่อมาได้บวชในสำนักพระมหาปชาบดีโคตมี ในเวลาแก่ได้ขึ้นเขาคิชฌกูฏทำสมณธรรม บรรลุอรหัตพร้อมปฏิสัมภิทา (อ.จิตตาเถรีคาถา) 54/56/15 54/63/13 |
| 22 | ท่านได้บูชาพระเจดีย์ของพระสิทธัตถพุทธเจ้า ด้วยสายรัดเอวประดับด้วยรัตนะ ,ในกาลนี้ เกิดในตระกูลพราหมณ์มหาศาล พระเถรีนี้ขึ้นยอดภูเขาทำสมณธรรมเจริญวิปัสสนา ได้บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา (อ.เมตติกาเถรีคาถา) 54/59/7 54/66/15 |
| 23 | ท่านเป็นนางในของพระเจ้าพันธุมะได้ถวายอาหารและผ้าคู่ แด่พระเถรี ผู้ขีณาสพสาวิกาของพระวิปัสสีพุทธเจ้า, ในกาลนี้ เกิดในศากยราชตระกูล กรุงกบิลพัสดุ์ฟังธรรมพระศาสดาแล้วเป็นอุบาสิกา ต่อมาบวชในสำนักพระมหาปชาบดีโคตมีเจริญวิปัสสนา ไม่นานนักก็ได้ บรรลุพระอรหัต (อ.มิตตาเถรีคาถา) 54/61/12 54/69/4 |
| 24 | ท่านได้ถวายอาหารทัพพีหนึ่ง แด่พระติสสพุทธเจ้า , ในกาลนี้ ได้เป็นหญิงนคร-โสเภณี ชื่อ ปทุมวดี ในกรุงอุชเชนี พระเจ้าพิมพิสารได้ไปด้วยยักษ์ ชื่อ กุมภีร์อยู่ร่วมกับนางที่กรุงอุชเชนี ได้บุตร คือ อภัยราชกุมาร พระกุมารนั้นบวชแล้วได้บรรลุพระอรหัต นางได้ฟังธรรมของพระเถระผู้เป็นบุตร มีศรัทธาบวชเจริญวิปัสสนา ไม่นานก็บรรลุพระอรหัต (อ.อภยมาตาเถรีคาถา) 54/65/11 54/73/13 |
| 25 | ท่านเป็นอัครมเหสี ของพระเจ้าอรุณราช ได้บูชาพระสิขีพุทธเจ้า ด้วยดอกอุบล7 ดอก , ในกาลนี้ เป็นสหายของพระอภัยมาตุเถรี ได้บวชตามพระเถรีผู้สหายอาศัยอยู่กรุงราชคฤห์ด้วยกัน วันหนึ่งเข้าไปป่าสีตะวันดูอสุภะ พระศาสดาทำให้ศพที่ดูนั้นขึ้นพอง และทรงแผ่รัศมีแสดงพระองค์นั่งอยู่ แล้วตรัสคาถา ในเวลาจบคาถาพระเถรีบรรลุพระอรหัต (อ.อภยาเถรีคาถา) 54/69/11 54/77/14 |
| 26 | ท่านเกิดในตระกูลคฤหบดีมหาศาล กรุงโกสัมพี เป็นสหายรักของนางสามาวดีเมื่อนางสามาวดีตาย เกิดสังเวชใจจึงบวช แต่ก็ยังมีความเศร้าโศกถึงนางสามาวดีต่อมาได้ฟังธรรมพระอานนท์ เริ่มเจริญวิปัสสนา ได้บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา ในวันที่ 7 แต่วันนั้น. (อ.สามาเถรีคาถา) 54/74/4 54/82/15 |
| 27 | ท่านเกิดเป็นกินรี ได้บูชาพระวิปัสสีพุทธเจ้า ด้วยดอกช้างน้าว, ในกาลนี้ เกิดในกรุงโกสัมพี เป็นสหายของนางสามาวดี เกิดความสังเวชที่นางสามาวดีตายจึงบวชแม้ 25 พรรษา ก็ยังไม่ได้สมาธิจิต ในเวลาแก่ได้โอวาทของพระศาสดาแล้วเจริญวิปัสสนา ได้บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา .(อ.อัญญตราสามาเถรีคาถา) 54/76/19 54/68/6 |
| 28 | ท่านเกิดเป็นฆรทาสี (คนรับใช้หญิง)ในตระกูลกุฎุมพี เห็นพระราชา และมหาชน ต่างรักษาอุโบสถฟังธรรมจึงได้ประพฤติตามในศาสนาพระวิปัสสีพุทธเจ้า, ในกาลนี้เกิดในตระกูลเศรษฐี บวชตอนอายุ 7 ปี ได้ฟังธรรมของพระปฏาจาราเถรี ตั้งอยู่ในโอวาทของพระเถรี ได้บรรลุพระอรหัตพร้อมปฏิสัมภิทา (อ.อุตตมาเถรีคาถา) 54/79/14 54/89/4 |
| 29 | ท่านเกิดเป็นกุลทาลี ได้ถวายขนมต้ม 3 ชิ้น แด่พระวิปัสสีพุทธเจ้า, ในกาลนี้ เกิดในตระกูลพราหมณ์มหาศาลในโกศลชนบท. ได้ฟังธรรมพระศาสดา มีศรัทธาบวชแล้วไม่นานนักก็ได้พระอรหัต พร้อมด้วยปฏิสัมภิทา (อ.อัญญตราอุตตมาเถรีคาถา) 54/84/4 54/93/17 |
| 30 | ท่านเป็นกินนรี ได้บูชาพระปัจเจกพุทธเจ้า ด้วยดอกสาละ, ในกาลนี้ เกิดในเรือนพราหมณ์ผู้เป็นปุโรหิตของพระเจ้าโกศล เป็นอุบาสิกาได้ศรัทธาในกาลรับพระเชตวันวิหาร ภายหลังบวชในสำนัก พระมหาปชาบดีโคตมี อยู่ในกรุงราชคฤห์วันหนึ่งขึ้นเขาคิชฌกูฎ เห็นช้างเหยียดเท้าเพื่อให้คนขี่ช้างขึ้น ทำเรื่องนั้นให้เป็นอารมณ์เจริญวิปัสสนา ได้บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา (อ.ทันติกาเถรีคาถา) 54/87/4 54/96/16 |
| 31 | ท่านได้ปูลาดอาสนะ นิมนต์พระขีณาสพนั่ง ถวายอาหารในสมัยพระปทุมุตตรพุทธเจ้า , ในกาลนี้ เกิดในตระกูลคฤหบดีมหาศาล เจริญวัยแล้ว ได้ไปสู่ตำหนักของพระเจ้าโกศลมีธิดา ชื่อ ชีวา ธิดานั้นได้ตายลง นางจึงเศร้าโศกไปป่าช้าทุกวันวันหนึ่งไปเฝ้าพระศาสดา นั่งอยู่ครู่หนึ่ง แล้วก็ไปยืนที่ฝั่งแม่น้ำอจิรวดีคร่ำครวญพระศาสดาจึงแสดงพระองค์ตรัสถึงลูกของนางที่ตาย มีชื่อ ชีวา มี 84,000 คนตรัสพระคาถา นางส่งญาณตามเทศนา ยืนอยู่ขวนขวายวิปัสสนา ตั้งอยู่ในพระอรหัต (อ.อุพพิริเถรีคาถา) 54/90/18 54/100/14 |
| 32 | ท่านได้บวชเป็นภิกษุณี เป็นพหูสูตเป็นธรรมกถึก ในพระศาสนาของพระพุทธเจ้า6 พระองค์ ตั้งแต่ พระวิปัสสีพุทธเจ้า จนถึง พระกัสสปพุทธเจ้า, ในกาลนี้ เกิดในตระกูลคฤหบดีมหาศาล เป็นอุบาสิกาในคราวพระศาสดาเสด็จเข้ากรุงราชคฤห์ต่อมาได้บวชในสำนักพระธรรมทินนาเถรี เจริญวิปัสสนา บรรลุพระอรหัต.(อ.สุกกาเถรีคาถา) 54/97/15 54/107/11 |
| 33 | [๔๓๖] " กามทั้งหลายเปรียบด้วยหอก และหลาวครอบงำ ขันธ์ทั้งหลายไว้ ท่านกล่าวถึงความยินดีในกามใด บัดนี้เราไม่มีความยินดีในกามนั้นแล้ว เรากำจัดความเพลิดเพลินในสิ่งทั้งปวงแล้ว ทำลายกองแห่งความมืดได้แล้ว ดูก่อนมารผู้มีบาปท่านจงรู้อย่างนี้ดูก่อนมารผู้ทำที่สุด ตัวท่านถูกเรากำจัดแล้ว " . (เสลาเถรีคาถา) 54/104/14 54/114/11 |
| 34 | ท่านเกิดในนครหังสวดี เมื่อสามีตายได้เที่ยวไปตามอารามแสวงหากุศล ได้เห็นปฏิหาริย์ที่ต้นโพธิ์ที่ตรัสรู้ของพระศาสดา มีรัศมีกิ่งก้านเป็นทองหมด จึงนั่งประคองอัญชลีไว้เหนือศีรษะตลอด 7 วัน 7 คืน และบูชาอย่างโอฬาร ในกาลนี้ เป็นราชธิดาของพระเจ้าอาฬวีกราช เมื่อพระศาสดาทรงทรมานอาฬวกยักษ์แล้ว นางได้ฟังธรรม เป็นอุบาสิกาต่อมาก็บวชในหมู่ภิกษุณี ทำกิจเบื้องต้นแล้วเริ่มเจริญวิปัสสนา พิจารณาสังขารทั้งหลาย ไม่นานนักก็ได้บรรลุพระอรหัต (อ.เสลาเถรีคาถา) 54/105/4 54/115/4 |
| 35 | ท่านเป็นธิดาปุโรหิตของพระเจ้าพิมพิสาร ได้เป็นอุบาสิกาในคราวพระศาสดาเสด็จกรุงราชคฤห์ ต่อมาเกิดสังเวช บวชในหมู่ภิกษุณี ทำกิจเบื้องต้นแล้ว เจริญวิปัสสนาไม่นานนักก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา มารได้มายืนกลางอากาศกล่าวกับพระเถรีว่า เป็นหญิงมีปัญญาเพียง 2 นิ้ว (อ.โสมาเถรีคาถา) 54/111/16 54/121/19 |
| 36 | ท่านได้ตั้งความปรารถนา ตำแหน่งเลิศภิกษุณี ผู้ระลึกชาติได้ ต่อพระปทุมุตตรพุทธเจ้า, เกิดในกรุงพาราณสีวันหนึ่งทะเลาะกับน้องสาวสามี ได้เทอาหารที่น้องใส่บาตรให้พระปัจเจกพุทธเจ้าองค์หนึ่งทิ้ง แล้วเอาเปือกตมใส่จนเต็มบาตร เมื่อมหาชนติเตียน เกิดละอายจึงล้างบาตรให้ และใส่อาหารประณีต ปรารถนาขอให้ร่างกายจงมีแสงสว่าง (อ.ภัททกาปิลานีเถรีคาถา) 54/115/6 54/126/6 |
| 37 | ท่านเกิดเป็นธิดาเศรษฐี แต่มีร่างกายเหม็น จึงเอาเครื่องประดับของตนสร้างอิฐทองไว้ที่เจดีย์ของพระกัสสปพุทธเจ้า และบูชาด้วยดอกอุบล ด้วยบุญนั้นร่างกายจึงมีกลิ่นหอมในภพนั้นเอง , ต่อมาเกิดเป็นราชธิดาของพระเจ้าพาราณสีได้บำรุงพระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลาย เมื่อพระปัจเจกพุทธเจ้าปรินิพพาน จึงบวชเป็นดาบสอยู่ในอุทยาน เจริญฌานตายไปเกิดพรหมโลก, ในกาลนี้เมื่อปิปผลิ-กุมารออกบวชนางได้ละโภคะเข้าไปอยู่ในอารามเดียรถีย์ 5 ปี ต่อมาได้บวชในสำนักพระมหาปชาบดี เริ่มตั้งวิปัสสนา ไม่นานก็บรรลุพระอรหัต (อ.ภัททกาปิลานีเถรีคาถา) 54/116/1 54/126/23 |
| 38 | ท่านเป็นแม่นมของพระปชาบดีโคตมี ในกรุงเทวทหะ เมื่อพระปชาบดีโคตมีบวชแล้ว ตนเองก็บวช ถูกกามราคะรบกวนอยู่ 25 ปี ไม่ได้ความสงบจิตแม้ชั่วเวลาเพียงลัดนิ้วมือเลย ประคองแขนคร่ำครวญอยู่ ได้ฟังธรรมของพระธัมมทินนาเถรีมีใจคลายจากกาม ประกอบภาวนาอยู่เนืองๆ ไม่นานก็ได้อภิญญา 6 .(อ.อัญญตราภิกษุณีเถรีคาถา) 54/127/5 54/139/6 |
| 39 | ท่านเป็นธิดาของหญิงโสเภณี ตนเองก็เป็นโสเภณี วันหนึ่งเห็นพระมหาโมคคัลลานะ มีจิตปฏิพัทธ์ จึงเข้าไปหาพระเถระถึงที่อยู่เริ่มการเล้าโลม พระเถระคุกคามแล้วให้โอวาท นางจึงได้ศรัทธาเป็นอุบาสิกา ต่อมาได้บวชในหมู่ภิกษุณี เพียรพยายามไม่นานก็บรรลุพระอรหัต (อ.วิมลาปุราณคณิกาเถรีคาถา) 54/129/15 54/142/4 |
| 40 | ท่านเป็นธิดาของน้องสาวสีหเสนาบดี เธอฟังธรรมที่พระศาสดาแสดงแก่เสนาบดีมีศรัทธาจึงบวช ไม่สามารถทำจิตที่พล่านไปในอารมณ์ภายนอกให้กลับได้ ถูกมิจฉาวิตกเบียดเบียนอยู่ 7 ปี จึงคิดจะผูกคอตาย ขณะกำลังสวมบ่วงที่คอ น้อมจิตไปในวิปัสสนา บรรลุพระอรหัต พร้อมปฏิสัมภิทา (อ.สีหาเถรีคาถา) 54/133/8 54/146/1 |
| 41 | ท่านเกิดในศากยราชตระกูล เป็นราชธิดาของพระเจ้าสุทโธทนะ มีรูปงาม บวชด้วยความรักพวกญาติพระศาสดาแสดงรูปหญิงเนรมิต ถูกชราครอบงำโดยลำดับพระเถรีจึงมนสิการเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา จิตมุ่งตรงกัมมัฏฐาน พระศาสดาตรัส 3 คาถา พระเถรีดำรงอยู่ในโสดาปัตติผล ทรงตรัสพระคาถาในธรรมบทจบพระเถรีบรรลุพระอรหัต (อ.นันทาเถรีคาถา) 54/137/4 54/149/18 |
| 42 | ท่านเกิดในตระกูลพราหมณ์ เรียนวิชาพื้นฐานและศิลปศาสตร์บางอย่าง เข้าบวชเป็นนิครนถ์ ขวนขวายในการกล่าวโต้ตอบ เข้าไปถามปัญหาพระมหาโมคคัลลานะถึงความปราชัย ตั้งอยู่ในโอวาทของพระเถระ บวชบำเพ็ญสมณธรรมไม่นานนักก็ได้บรรลุพระอรหัตพร้อมปฏิสัมภิทา (อ.นันทุตตราเถรีคาถา) 54/147/4 54/160/19 |
| 43 | ท่านเกิดในตระกูลพราหมณ์ ได้ศรัทธาเพราะฟังมหาสติปัฏฐานเทศนา บวชในหมู่ภิกษุณี มีความต้องการลาภสักการะ บำเพ็ญสมณธรรมเที่ยวไปในที่นั้นๆ 7 ปี ต่อมามีโยนิโสมนสิการ เกิดสังเวช เริ่มวิปัสสนา ไม่นานนักก็บรรลุพระอรหัตพร้อมปฏิสัมภิทา (อ.มิตตากาลีเถรีคาถา) 54/151/1 54/164/14 |
| 44 | ท่านเป็นภคินีต่าง พระมารดาของพระปทุมุตตรพุทธเจ้า มีนามว่านันทา ตั้งความปรารถนาเป็นเลิศภิกษุณีผู้มีตาทิพย์ ในกาลแห่งพระกัสสปพุทธเจ้าได้บวชเป็นปริพาชิกา เอาน้ำมันมาทำการบูชาประทีปตลอดคืนยังรุ่งที่เจดีย์ของพระศาสดา ,ในกาลนี้ เกิดในตระกูลพราหมณ์ ได้เป็นอุบาสิกาในคราวพระศาสดารับเชตวันวิหารต่อมาได้ฟังธรรมของพระขีณาสพองค์หนึ่งเกิดสังเวช บวชแล้วเจริญวิปัสสนาเพียรพยายามอยู่ไม่นานนักก็ได้บรรลุพระอรหัต (อ.สกุลาเถรีคาถา) 54/155/4 54/168/10 |
| 45 | ท่านตั้งความปรารถนาตำแหน่ง เลิศภิกษุณีผู้ปรารภความเพียรต่อพระปทุมุตตรพุทธเจ้า , ในกาลนี้ เกิดในกรุงสาวัตถี ได้สามี มีบุตรธิดา 10 คน เมื่อสามีบวชลูกๆ ก็มีครอบครัวหมดแล้ว บุตรและสะใภ้ดูหมิ่นนาง จึงไปบวชเมื่อแก่ทำสมณธรรมตลอดคืนยังรุ่ง เอามือจับเสาต้นหนึ่ง ทำสมณธรรม เมื่อญาณแก่กล้า พระศาสดาเปล่งรัศมี แสดงธรรมจบพระคาถา นางก็บรรลุพระอรหัต (อ.โสณาเถรีคาถา) 54/162/14 54/175/20 |
| 46 | ท่านตั้งความปรารถนาตำแหน่งเลิศภิกษุณีผู้ตรัสรู้เร็ว ต่อพระปทุมุตตรพุทธเจ้า,ในกาลพระกัสสปพุทธเจ้า เป็นราชธิดาระหว่างพี่น้องนาง 7 พระองค์ ของพระเจ้า-กิกิ สมาทานศีล 10ประพฤติพรหมจรรย์อยู่ถึง 20,000 ปี, ในกาลนี้ เกิดเป็นธิดาเศรษฐีกรุงราชคฤห์ ได้สัตตุกโจรเป็นสามี และรอดชีวิตจากเขาทิ้งโจรด้วยปัญญาของตนแล้วไปบวชเป็นปริพาชิกาโต้วาทะแพ้พระสารีบุตร พระเถระให้นางถึงพระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่ง เมื่อเข้าไปฟังธรรมพระศาสดาจบคาถา นางก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.ภัททากุณฑลเกสาเถรีคาถา) 54/170/11 54/183/4 |
| 47 | ท่านตั้งความปรารถนาตำแหน่งเลิศภิกษุณีผู้ทรงวินัย ต่อพระปทุมุตตรพุทธเจ้า ,เป็นพระราชธิดาองค์หนึ่งระหว่างพี่น้องนาง 7 พระองค์ ของพระเจ้ากิกิ ประพฤติกุมารีพรหมจรรย์อยู่ 20,000 ปี ในกาลพระกัสสปพุทธเจ้า , ในกาลนี้เกิดในตระกูลเศรษฐี หนีไปอยู่กับคนงาน ได้บุตร 2 คน นางเป็นบ้าเพราะความเศร้าโศก ที่บุตรสามี พ่อแม่และพี่ชายตาย เมื่อนางเข้าไปในเชตวันวิหาร พระศาสดาทำให้สติของนางกลับคืน แล้วแสดงธรรม จบเทศนา นางได้โสดาปัตติผล บวชแล้วได้ถือนิมิตในน้ำล้างเท้า พระศาสดาแผ่รัศมีตรัส พระคาถาจบ พระเถรีบรรลุพระอรหัตพร้อมปฏิสัมภิทา (อ.ปฏาจาราเถรีคาถา) 54/184/10 54/197/4 |
| 48 | พระเถรี 30 รูป บวชเพราะได้ฟังธรรมของพระปฏาจาราเถรี เป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์บำเพ็ญวัตรปฏิบัติอยู่ต่อมาวันหนึ่ง พระปฏาจาราเถรี เมื่อให้โอวาทแก่ภิกษุณีเหล่านั้น จึงได้กล่าว 2 คาถา ครั้นนั้นภิกษุณีเหล่านั้นอยู่ในโอวาทของพระเถรีเริ่มวิปัสสนา ทำการภาวนา ก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา .(อ.ติงสมัตตาเถรีคาถา) 54/199/2 54/210/15 |
| 49 | ท่านเกิดในเรือนพราหมณ์ นับแต่เกิดครอบครัวก็เสื่อมโภคะลง เกิดอหิวาตกโรคญาตินางตายหมด นางจึงถือกะลาขอทานตระเวนไป ได้ไปยังที่แจกข้าวของพระปฏาจาราเถรี ได้อาหารอิ่มแล้ว ฟังธรรมพระเถรี เกิดความสังเวชใจจึงบวชอยู่ในโอวาทของพระเถรี เริ่มตั้งวิปัสสนา เพราะญาณแก่กล้า ไม่นานก็บรรลุพระอรหัต พร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.จันทาเถรีคาถา) 54/203/3 54/214/14 |
| 50 | หญิง 500 คน อยู่ครองเรือนในตระกูลนั้นๆ มีบุตรก็ตายหมด ถูกความเศร้าโศกถึงบุตรครอบงำแล้วเข้าไปหาพระปฏาจาราเถรี ได้ฟังธรรมแล้วเกิดสังเวชใจ จึงพากันบวชกับพระเถรี บำเพ็ญวิปัสสนา ไม่นานก็ตั้งอยู่ในพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.ปัญจสตาปฏาจาราเถรีคาถา) 54/207/11 54/218/12 |
| 51 | ท่านเกิดในตระกูล กรุงเวสาลี มีสามีแล้ว ได้บุตรคนหนึ่ง บุตรนั้นตายลง นางถูกความเศร้าโศก บีบคั้น กลายเป็นบ้าหนีไปถึงมิถิลานคร พบพระศาสดาระหว่างถนนในมิถิลานครนั้น ครั้นเห็นแล้วก็หายบ้า เพราะพุทธานุภาพ พระศาสดาทรงแสดงธรรมแก่นางโดยย่อ นางทูลขอบวช ครั้นบวชแล้วทำกิจเบื้องต้นแล้ว ก็ได้เริ่มวิปัสสนาเพียรพยายามไม่นานก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4.(อ.วาสิฏฐีเถรีคาถา) 54/212/4 54/223/10 |
| 52 | ท่านเป็นหญิงรับใช้คนอื่น ได้ถวายขนม 3 ก้อน แด่พระสุชาต อัครสาวกของพระปทุมุตตรพุทธเจ้า , ได้บวชประพฤติพรหมจรรย์อยู่หมื่นปี เป็นพหูสูต เป็นธรรมกถึก ในศาสนาพระวิปัสสีพุทธเจ้า , ได้สร้างสังฆารามใหญ่ ถวายแก่ภิกษุสงฆ์มีพระพุทธเจ้าเป็นประมุข ในสมัยของพระกกุสันธพุทธเจ้าและพระโคนาคมน-พุทธเจ้า (อ.เขมาเถรีคาถา) 54/216/4 54/227/4 |
| 53 | ในสมัยพระกัสสปพุทธเจ้า เป็นพระราชธิดาองค์ใหญ่ของพระเจ้ากิกิ ประพฤติกุมารีพรหมจรรย์อยู่ 20,000 ปี ในกาลนี้ ได้เป็นพระเทวีของพระเจ้าพิมพิสาร เป็นผู้มัวเมาในรูป พระราชาทำอุบายให้ไปเข้าเฝ้าพระศาสดา ได้เห็นความเปลี่ยนแปลงของรูปเนรมิต ที่พระศาสดาแสดง และทรงตรัสพระคาถา จบพระคาถา พระนางเขมาบรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา (อ.เขมาเถรีคาถา) 54/217/1 54/227/23 |
| 54 | ท่านเกิดในครอบครัวเศรษฐี ในนครสาเกต มีครอบครัวแล้ว วันหนึ่งไปเล่นงานนักขัตตฤกษ์ ในอุทยาน เมื่อกลับมายังเมืองกับคนข้างเคียง ได้พบพระศาสดาในอัญชนวัน พระศาสดาทรงแสดงธรรม จบเทศนา นางได้บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 แล้วมาขออนุญาต สามี มารดาบิดา บวชในสำนักของนางภิกษุณีทั้งหลาย (อ.สุชาตาเถรีคาถา) 54/232/4 54/242/4 |
| 55 | ท่านเป็นธิดาของเมฆีเศรษฐีในเมืองสาเกต เมื่อเติบโตเป็นสาว พวกบุตรเศรษฐีอำมาตย์ พระราชาต่างก็ส่งทูตมาขอ นางไม่อยากเป็นฆราวาส จึงไปฟังธรรมพระศาสดา ได้บรรลุอนาคามิผล บวชได้ 7 วันก็บรรลุพระอรหัต (อ.อโนปมาเถรีคาถา) 54/235/9 54/245/6 |
| 56 | ท่านได้ตั้งความปรารถนาตำแหน่งเลิศภิกษุณี ผู้รัตตัญญูต่อพระปทุมุตตรพุทธเจ้า,ในกาลต่อมาเกิดเป็นหัวหน้าทาสี 500 ในกรุงพาราณสี ในระหว่างกาลแห่งพระกัสสปพุทธเจ้า กับกาลพระพุทธเจ้าของเรา ได้บำรุงพระปัจเจกพุทธเจ้า 5 พระองค์ ตลอด 3 เดือน. (อ.มหาปชาบดีโคตมีเถรีคาถา) 54/239/4 54/248/20 |
| 57 | ท่านเกิดในเรือนของหัวหน้าช่างหูก กรุงพาราณสี ได้ถวายภิกษาแก่พระปัจเจก-พุทธเจ้า 500 องค์ , ในกาลนี้ เกิดเป็นธิดาของพระเจ้ามหาสุปปพุทธะ กรุงเทวทหะพระเจ้าสุทโธทนะทรงทำมงคลกับพระราชธิดาทั้งสองพี่น้อง ได้บวชโดยรับคุรุธรรม 8 ประการ พระนางได้ฟังโอวาทของพระศาสดา ได้ทำความเพียรบรรลุพระอรหัตแวดล้อมด้วยอภิญญา และปฏิสัมภิทา (อ.มหาปชาบดีโคตมีเถรีคาถา) 54/240/1 54/249/19 |
| 58 | พระศาสดาตำหนิรูปร่างของพระองค์ว่าต่ำทราม (อ.มหาปชาบดีโคตมีเถรีคาถา) 54/261/14 54/271/19 |
| 59 | งานศพพระมหาปชาบดีโคตมีเถรี มีพระพุทธเจ้า และภิกษุสงฆ์ไปร่วมด้วย.(อ.มหาปชาบดีโคตมีเถรีคาถา) 54/263/12 54/273/16 |
| 60 | ท่านเกิดในตระกูลพราหมณ์มหาศาล กรุงสาวัตถี รู้เดียงสาแล้ว ขออนุญาตบิดามารดาแล้ว ก็บวชในสำนักพระมหาปชาบดีโคตมี ประกอบภาวนาอยู่เนืองๆ แต่จิตพล่านไปในอารมณ์ภายนอก พระศาสดาทรงอนุเคราะห์ แสดงพระองค์ดุจประทับนั่งบนอากาศต่อหน้า ทรงตรัสพระคาถา พอจบคาถาพระเถรีก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.คุตตาเถรีคาถา) 54/268/4 54/279/4 |
| 61 | ท่านเกิดในกรุงราชคฤห์ เป็นสหายของพระเขมาเถรีครั้งเป็นคฤหัสถ์ เข้าไปฟังธรรมพระเถรีแล้วขอบวช ทำกิจเบื้องต้นเสร็จก็เริ่มวิปัสสนา ไม่นานนักก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.วิชยาเถรีคาถา) 54/272/3 54/282/20 |
| 62 | ท่านเกิดในเรือนของครอบครัวหนึ่ง รู้เดียงสาแล้ว ได้ไปฟังธรรมพระปฏาจาราเถรีเกิดสังเวชในสังสารวัฏ เป็นผู้เลื่อมใสยิ่งในศาสนาก็บวช ทำกิจเบื้องต้นเสร็จ เริ่มวิปัสสนา ประกอบภาวนาเนืองๆ ก็บรรลุพระอรหัต พร้อมด้วยปฏิสัมภิทา.(อ.อุตตราเถรีคาถา) 54/275/5 54/286/7 |
| 63 | ท่านเป็นธิดาของพราหมณี ชื่อ รูปสารี ในนาลกคาม มีน้องสาวชื่อ อุปจาลา และสีสูปจาลา ทั้ง 3 คนเป็นน้องสาวพระสารีบุตร ได้ทราบข่าวพระเถระบวชแล้วจึงลาพวกญาติไปบวชครั้นบวชแล้วพากเพียรอยู่ ไม่นานนักก็บรรลุพระอรหัต .(อ.จาลาเถรีคาถา) 54/278/18 54/289/19 |
| 64 | [๔๖๑] มารผู้มีบาป มาเพื่อประสงค์จะชักนำ พระอุปจาลาเถรีให้ยินดีในกามทั้งหลาย.(อุปจาลาเถรีคาถา) 54/282/20 54/294/8 |
| 65 | ท่านเป็นน้องสาวของพระสารีบุตร บวชแล้ว ทำบุพกิจเสร็จ เข้าไปตั้งวิปัสสนาพากเพียรพยายามอยู่ ไม่นานก็บรรลุพระอรหัต มารประสงค์จะให้พระเถรีเคลื่อนจากสมาบัติ จึงมากล่าวให้ยินดีในกามาวจรสรรค์ (อ.สีสูปจาลาเถรีคาถา) 54/289/5 54/300/16 |
| 66 | ชื่อว่าดุสิต เพราะยินดี ร่าเริงอยู่ด้วยทิพยสมบัติ ชื่อว่า นิมมานรดี เพราะเนรมิตโภคะทั้งหลายได้ตามชอบใจในเวลาที่ต้องการจะยินดี เกินกว่าอารมณ์ที่จัดไว้ตามปกติ (อ.สีสูปจาลาเถรีคาถา) 54/290/9 54/301/24 |
| 67 | ท่านเกิดในภารุกัจฉนครมีสามี และบุตรคนหนึ่งชื่อ วัฑฒะ นางฟังธรรมในสำนักภิกษุณีได้ศรัทธา ก็มอบบุตรแก่พวกญาติ แล้วไปบวชอยู่อาศัยสำนักภิกษุณี ส่วนพระวัฑฒเถระ รีบร้อนเข้ามาเยี่ยมมารดา พระเถรีจึงตักเตือนพระวัฑฒะให้สลดใจ พระเถระกระทำโอวาทของพระเถรี ให้เป็นดังขอช้างคอยสับตนกลับไปวิหาร เจริญวิปัสสนาบรรลุพระอรหัต (อ.วัฑฒมาตาเถรีคาถา) 54/295/5 54/307/6 |
| 68 | ท่านเกิดในสกุลเข็ญใจ กรุงสาวัตถี ครองเรือนแล้วมีบุตรน้อย ซึ่งพอกำลังเดินได้ก็ตายลง นางถึงความเศร้าโศก อุ้มศพลูกเข้าไปถามหายากับพระศาสดา พระองค์พระองค์ให้ไปนำเมล็ดพันธุ์ผักกาดจากเรือนที่ไม่มีคนตายมา นางดีใจเที่ยวไปตามเรือนต่างๆแล้วจึงเข้าใจทิ้งศพบุตรแล้วไปฟังธรรม ได้บรรลุโสดาปัตติผล บวชแล้วทำวิปัสสนา พระศาสดาตรัสพระคาถาประกอบด้วยโอภาสแก่พระเถรี จบพระคาถาก็ได้บรรลุพระอรหัต (อ.กิสาโคตมีเถรีคาถา) 54/302/5 54/315/6 |
| 69 | ท่านได้ถวายมหาทาน 7 วัน ตั้งความปรารถนาเป็นเลิศภิกษุณีผู้มีฤทธิ์, ครั้นพระกัสสปพุทธเจ้า เกิดเป็นราชธิดาองค์หนึ่งในระหว่างพี่น้องนาง 7 พระองค์ ของพระเจ้ากิกิ ประพฤติพรหมจรรย์อยู่ 20,000 ปี , ได้ถวายข้าวตอก 500 และดอกบัว แด่พระปัจเจกพุทธเจ้า (อ.อุบลวรรณาเถรีคาถา) 54/317/5 54/330/6 |
| 70 | นางปทุมวดีเกิดในดอกบัว มีบุตรเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า 500 องค์ (อ.อุบลวรรณาเถรีคาถา) 54/318/15 54/331/13 |
| 71 | พระนางปทุมวดี ตายด้วยความเศร้าโศก ได้ไปเกิดเป็นคนทำงานด้วยมือของตนเลี้ยงชีพ และได้ถวายอาหารแด่พระปัจเจกพุทธเจ้า 500 องค์ (อ.อุบลวรรณาเถรีคาถา) 54/326/10 54/338/12 |
| 72 | ในกาลนี้ เกิดในสกุลเศรษฐี กรุงสาวัตถี พระราชาทั่วชมพูทวีปพากันส่งทูตมาขอนาง แต่บิดานางให้บวช นางอาศัยนิมิตแห่งเปลวประทีป ทำฌานมีเตโชกสิณเป็นอารมณ์ทำฌานนั้นให้เป็นบาทก็บรรลุพระอรหัต (อ.อุบลวรรณาเถรีคาถา) 54/327/19 54/339/19 |
| 73 | ครั้งเกิดเป็นภริยาพ่อค้าในกรุงสาวัตถี ได้เป็นหญิงร่วมสามีกับลูกสาวของตน. (อ.อุบลวรรณาเถรีคาถา) 54/336/17 54/348/2 |
| 74 | ท่านได้บวชในศาสนาของพระวิปัสสี พระสิขี พระเวสสภู พระกกุสันธะ พระโก-นาคมนะ พระกัสสปพุทธเจ้า มีศีลบริสุทธิ์เรียนพระไตรปิฎก เป็นพหูสูต ทรงธรรมเป็นผู้กล่าวธรรม แต่เป็นคนเจ้ามานะ จึงไม่อาจตัดกิเลสให้ขาดได้ และเพราะกระทำกรรมโดยมีมานะเป็นสันดาน ในกาลนี้ จึงเกิดในท้องของทาสีในเรือนของอนาถบิณฑิกเศรษฐี นางเป็นโสดาบัน ได้แก้ความเห็นผิดของพราหมณ์ที่ ถือว่าบริสุทธิ์ ได้ด้วยการอาบน้ำ เศรษฐีจึงให้นางเป็นไท อนุญาตให้บวช บวชแล้วเจริญกรรมฐานไม่นานก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.ปุณณิกาเถรีคาถา) 54/343/15 54/355/9 |
| 75 | " บุคคลย่อมสะอาด เพราะน้ำก็หามิได้ เพราะชนเป็นอันมาก เขาก็อาบน้ำกันในแม่น้ำนั้น สัจจะและธรรมะมีในผู้ใด ผู้นั้นชื่อว่าเป็นผู้สะอาด และผู้นั้นชื่อว่า เป็นพราหมณ์ผู้ลอยบาป " (อ.ปุณณิกาเถรีคาถา) 54/351/8 54/362/13 |
| 76 | [๔๖๗] ร่างกายนี้ คร่ำคร่าเป็นแหล่งที่อยู่แห่งทุกข์เป็นอันมาก เป็นเรือนแห่งชรา.(อัมพปาลีเถรีคาถา) 54/354/4 54/365/5 |
| 77 | ท่านเป็นภิกษุณีในศาสนาของพระสิขีพุทธเจ้า วันหนึ่งไปไหว้พระเจดีย์ ได้ด่าภิกษุณีขีณาสพรูปหนึ่งว่าเป็นหญิงแพศยา เพราะเกลียดการอยู่ในครรภ์ จึงตั้งจิตให้อยู่ในอัตภาพเป็นสัตว์ผู้ผุดเกิด ในกาลนี้ได้เกิดที่โคนต้นมะม่วงในพระราชอุทยาน กรุงเวสาลี เมื่อโตขึ้นถูกตั้งให้เป็นหญิงแพศยา ได้ฟังธรรมของพระวิมล-โกณฑัญญะ บุตรของตนก็บวชเจริญวิปัสสนาอาศัยความชรา พิจารณาทบทวนอนิจจลักษณะ ก็บรรลุพระอรหัต (อ.อัมพปาลีเถรีคาถา) 54/358/5 54/369/4 |
| 78 | ท่านด่าภิกษุณีอรหันต์ว่าเป็นหญิงแพศยา ต้องไปตกนรกจากนั้น เกิดเป็นหญิงแพศยาอยู่ถึง หกหมื่นปี (อ.อัมพปาลีเถรีคาถา) 54/368/1 54/379/1 |
| 79 | ท่านได้ ถวายขนมแด่พระวิปัสสีพุทธเจ้า , ในกาลนี้ เกิดในเรือนพราหมณ์ ผู้มีสมบัติมาก กรุงเวสาลี ฟังธรรมพระศาสดา เป็นโสดาบัน แล้วมาแสดงธรรมแก่บิดามารดาทำให้เกิดความเลื่อมใสในพระศาสนา ขออนุญาตมารดา บิดาบวชแล้วทำกิจกรรมในวิปัสสนา ไม่นานนักก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4.(อ.โรหิณีเถรีคาถา) 54/373/3 54/384/4 |
| 80 | ท่านเป็นลูกสาวของหัวหน้าพรานล่าเนื้อ มีบุตรกับนายอุปกะ ชื่อว่าสุภัททะ หลังจากนายอุปกะไปบวชแล้ว นางก็เบื่อหน่ายมอบบุตรไว้กับตา ไปบวชเป็นภิกษุณี เจริญวิปัสสนา บรรลุพระอรหัต (อ.จาปาเถรีคาถา) 54/386/4 54/396/20 |
| 81 | ภิกษุ 7 รูป เข้าถึงพรหมชั้นอวิหาแล้วก็หลุดพ้น คือ อุปกะ อุปลคัณฑะ ปุกกุสาติภัททิยะ ขัณฑเทวะ พาหุรัคคิ และปิงคิยะ (อ.จาปาเถรีคาถา) 54/388/22 54/399/16 |
| 82 | ในกัปที่ 31 ได้ถวายอาหารแด่พระเวสสภูพุทธเจ้า, ในกาลนี้ เกิดเป็นธิดาพราหมณ์ชื่อ สุชาตะ กรุงพาราณสี น้องชายของนางตาย บิดาเศร้าโศกมาก ได้คำแนะจากพระวาสิฏฐีเถรี พรรณนาคุณพระรัตนตรัย พราหมณ์จึงไปกรุงมิถิลาฟังธรรมพระศาสดา แล้วขอบวชวันที่ 3 ก็บรรลุพระอรหัต นางสุนทรีรู้เรื่องราวนั้นก็ขออนุญาตมารดาไปบวชเป็นสิกขมานาเจริญวิปัสสนา บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4(อ.สุนทรีเถรีคาถา) 54/402/12 54/413/4 |
| 83 | ท่านเป็นธิดาช่างทอง ในกรุงราชคฤห์ ได้เข้าเฝ้าฟังธรรมพระศาสดา ตั้งอยู่ในโสดาปัตติผล ต่อมาก็บวชในสำนักพระมหาปชาบดีโคตมีเถรี บำเพ็ญเพื่อมรรคชั้นสูงขึ้นไป พวกญาติพากันเข้าไปหานางทุกเวลา แสดงทรัพย์สมบัตินางจึงกล่าวธรรม ทำให้ญาติหมดหวัง จากนั้นนางเจริญวิปัสสนา ไม่ช้านักก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.สุภากัมมารธิดาเถรีคาถา) 54/419/4 54/429/4 |
| 84 | ท่านเกิดในตระกูลพราหมณ์ มหาศาล กรุงราชคฤห์ บวชในสำนักพระปชาบดี-โคตมีเถรี บำเพ็ญวิปัสสนา 2-3 วัน ก็เป็นพระอนาคามี วันหนึ่งถูกชายคนหนึ่งยืนขวางทางเชิญชวนด้วยกาม พระเถรีจึงควักลูกตาให้ข้างหนึ่ง ชายนั้นจึงขอขมาแล้วหลีกไป พระเถรีไปเฝ้าพระศาสดา พร้อมกับที่พบพระศาสดาตาของพระเถรีก็กลับเป็นปกติดังเดิม ลำดับนั้น พระเถรีถูกปีติในพุทธคุณสัมผัสอยู่ พระศาสดาตรัสกรรมฐานเพื่ออรหัตมรรค พระเถรีข่มปีติได้แล้ว เจริญวิปัสสนา บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.สุภาชีวกัมพวนิกาเถรีคาถา) 54/439/5 54/448/14 |
| 85 | [๔๗๓] โทษของการเป็นชู้กับภริยาผู้อื่น (อิสิทาสีเถรีคาถา) 54/463/18 54/472/16 |
| 86 | ท่านได้ร่วมกันกับกุลธิดา สหายของตน สร้างอารามใหญ่ มอบถวายภิกษุสงฆ์มีพระโกนาคมนพุทธเจ้าเป็นประธาน, เกิดเป็นธิดาเศรษฐี ได้กระทำบุญอันโอฬารเฉพาะพระรัตนตรัย ในศาสนาพระกัสสปพุทธเจ้า , ในกาลนี้ เกิดเป็นธิดาของพระเจ้าโกญจะ กรุงมันตาวดี พระราชาจะถวายพระนางให้พระเจ้าอนิกรัตตะ แต่พระนางมีใจอยากบวช จึงตัดผมของตนเจริญอสุภนิมิต บรรลุปฐมฌานทำพระชนกชนนี และบริวารให้เลื่อมใสพระศาสนา เมื่อบวชแล้วเริ่มตั้งวิปัสสนาไม่นานก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทา 4 (อ.สุเมธาเถรีคาถา) 54/494/5 54/502/11 |
| 87 | พระเถรี มี 3 ประเภท คือ อัครสาวิกา มหาสาวิกา ปกติสาวิกา (อ.สุเมธาเถรีคาถา) 54/536/3 54/544/23 |
| 88 | อรรถกถา ในเถรคาถา และเถรีคาถา พระอาจารย์ธรรมปาลเถระ รจนาไว้.(นิคมคาถา) 54/539/14 54/548/8 |